زیبایی شناسی کارکرد نور در نگاره های معراج پیامبر با تاکید بر آراء سهروردی

معراج پیامبر یکی از رایج ترین موضوعات دینی در حوزه نگارگری ایرانی اسلامی است و با توجه به اینکه واقعه معراج پیامبر برای هنرمندان موضوعی با اهمیت بوده است ، در طول ادوار مختلف نگارگری ایران فراوان در قالب نگاره به تصویر کشیده شده است . هدف از به تصویر کشیدن معراج پیامبر علاوه بر تکریم شخصیت حضرت محمد (ص) اشاره به قدرت لایزال خداوند است . از آنجا که عنصر اصلی در نگاره های معراج پیامبر و نگارگری ایرانی نور و رنگ است و با توجه به اینکه سهروردی نور را نماد عالم خیال می داند و آراء خود را بر اساس نور و ظهور استوار کرده است لذا بررسی و زیبایی شناسی نور از منظر » شهاب الدین سهروردی « در انطباق با نگاره های معراج پیامبر ضروری می نماید. هدف اصلی پژوهش این است که پس از بازخوانش نور از دیدگاه سهروردی تاثیر و کارکرد آن در هنر نگارگری به ویژه نگاره های معراج پیامبر نشان داده شود تا عنصر نور به کار رفته در این نگاره ها با رویکرد نماد شناسی و زیبایی شناسی به روش توصیفی تحلیلی بررسی شود. برای این منظور چند نگاره با موضوعیت معراج پیامبر به عنوان نمونه مطالعاتی در نظر گرفته شده است . این پژوهش به دو پرسش اصلی پاسخ خواهد داد. اول اینکه جلوه های هنر و زیبایی شناسی اندیشه سهروردی در باب نور در نگاره های معراج پیامبر چگونه انعکاس یافته است ؟ دوم چگونه نور در تزیینات وابسته به نگاره های معراج پیامبر در جهت زیبایی و ساحت نورانی به کار گرفته شده است ؟ منابع این پژوهش به صورت کتابخانه ای گردآوری شده است . نتایج پژوهش نشان می دهد این نگاره ها در عناصر اصلی و همچنین تزیینات یادآور روایات نور و فلسفه ی اشراقی سهروردی هستند که اساس هستی را نور و مراتب نور می داند.

Keywords:

معراج , نگارگری ایرانی , نور , سهروردی .