تحلیل نظام هندسی پنهان درکاشی های زرین فام دوره میانی (با تکیه بر آراء ابوالوفا بوزجانی )

کاشی کاری ازجمله تزیینات قدیمی وابسته به معماری در ایران زمین محسوب می گردد. در میان انواع کاشی کاری ، شیوه زرین فام، ازجمله روشهای منحصر به فردی است که در دوره میانی اسلام، به لحاظ فنی و تزیینی و به تاثر از علوم و فنون زمان خویش ، به ویژه هندسه و ریاضیات؛ به عنوان علومی کاربردی و رایج در صناعات و معماری شکوفا گردیده است . از جمله ریاضیدانان مطرح در این دوره ابوالوفا بوزجانی می باشد، که با نشر آثاری مکتوب برای اولین بار، علم هندسه را به صورت کاربردی وارد عرصه معماری نموده است . در این راستا پژوهش فوق به شیوه تحلیلی - توصیفی و با تمرکز بر کاشی های زرین فام سده میانی ؛ که نمود شکوه سفال زرین فام در ایران به شمار می آید، به دنبال نظام هندسی پنهان در تصاویر و نقوش به کار رفته در کاشی کاری های باقی مانده از این دوره و نحوه کاربرد علوم هندسی در ترسیم و شکل گیری نقوش به کار رفته در آن بوده است . طبق نتایج به دست آمده، کاربست قواعد هندسی در ترسیمات این کاشی ها مشهود بوده که با توجه به زمان بروز آن و اولویت کتابت آثار ابوالوفا بوزجانی در هندسه عملی در این سده، کاربرد این آراء در صناعات مرتبط با معماری من جمله کاشی های زرین فام، بدیهی و مرجعی برای سایر آثار در این دوره به شمار می آید.

Keywords:

هندسه پنهان , کاشی زرین فام سده میانی , ابوالوفا بوزجانی , هندسه کاربردی