تاملی بر برنامه درسی تمام ساحتی و برنامه درسی سایه یا زیر زمینی

هدف از مطالعه حاضر این است که با رویکردی تحلیلی و با استناد به کتب معتبر و منابع غنی، تاملی بر برنامه درسی تمام ساحتی وبرنامه درسی سایه یا زیر زمینی داشته باشد و بدین وسیله معانی برنامه درسی تمام ساحتی و برنامه در سی سایه را توصیف و تبییننماید. برای نگارش این مقاله «مروری و تحلیلی» پس از جستجوهای لازم، ا ز کتب، مقالات و پایگاه های معتبر و متفاوت علمی استفاده شده است. در همین راستا با استفاده از کلیدواژه های «ساحت»، «سایه» یا «زیرزمینی» مقالات متعدد مرتبط با موضوع که در چند سال های اخیر در پایگاه ها ی اطلاعاتی مختلف از جمله «اس. آی. دی»، «مگیران»، «علم نت»، «پرتال جامع علوم انسانی» و دیگرپایگاه های معتبر نمایه شده اند، انتخاب و مورد بازخوانی و استفاده قرار گرفت و به سوالات پژوهش پاسخ داده شد. از نظر نگارنده«تربیت تمام ساحتی» ارتباط و همپوشی بسیار نزدیکی با «برنامه درسی تمام ساحتی دارد. لذا ترسیم مختصات تربیت تمام ساحتی، بیانگر مختصات برنامه درسی تمام ساحتی خواهد بود. بعلاوه مرور یافته ها نشان می دهد که ویژگی های نظام سایه با ویژگی هاینظام رسمی شباهت زیادی دارد. همچنان که سایه افتاده بر روی یک ساعت آفتابی حاوی اطلاعاتی درباره گذشت زمان است،سایه نظام تربیتی نیز گویا ی تغییراتی در جوامع است، اما بر خلا ف بسیاری از سایه ها، نظام آموزش خصوصی یا سایه صرفا منفعلنیست، بلکه نظام آموزش رسمی را تحت تاثیر قرار می دهد. سایه در ا کثر حوزه ها، با نقض قوانین و مقررات، سعی دارد با مرجعاصلی خود مقابله کرده و با آن مخالفت می کند. متاسفانه چون، ویژگی های نظام سایه کمتر از ویژگی های نظام اصلی قابل تشخیصو شناسایی است ؛ پیامدهای منفی و آثار نامطلوبی به بار آورده است. در واقع علاوه بر گسترش نابرابری تربیتی و تشدید تب تربیتیدر میان والدین و دانش آموزان، کیفیت فعالیت تدریس معلمان را هم تحت تاثیر قرار داده است؛ اینها بدان معناست که تکلیفجدید و مهمی بر عهده پژوهشگران و کنشگران برنامه درسی نهاده شده است. آنها باید در این عرصه درگیر شوند و فعالیت هایآموزش سایه را مورد ارزشیابی قرار دهند تا بتوانند چالش ها و پیامدهای منفی آن را شناسایی نموده و برای رویارویی با آنها تدابیرو سیاست های کارآمد و عالمانه ای را اتخاذ و توصیه کنند. به نظر نگارنده یکی از کارآمدترین این سیاست ها، همسوکردناهداف برنامه درسی سایه، با اهداف برنامه درسی تمام ساحتی یا اصلی است که می تواند به بهبود کیفیت آموزشی، موفقیت برنامهدرسی تمام ساحتی و در نهایت به تحول و کارآمدی نظام آموزشی منجر شود .

Keywords:

ساحت , برنامه درسی تمام ساحتی , برنامه درسی سایه , برنامه درسی زیرزمینی