تحلیل معنایی برخی افعال لری ممسنی بر مبنای رویکرد معنی شناسی قالب بنیاد

معناشناسی قالبی را اولین بار چارلز فیلمور (۱۹۸۲م.) مطرح کرد. این نظریه مدعی است که معانی واژه ها، در نظامی از دانش جای دارد که ریشه آن در تجربه اجتماعی و فرهنگی بشر واقع شده است. اصطلاح قالب به مثابه شیوه ای جهت تحلیل های معنایی زبان طبیعی است. افعال به عنوان مهم ترین سازه های زبانی در بیشتر حالات یک رویداد حضور دارند و نقش مهمی در تغییر معنایی بر عهده گرفته اند. هدف از این پژوهش، ارزیابی میزان کارایی این نظریه در گونه لری ممسنی و ارائه قالب های معنایی برخی افعال در این گونه است. در این پژوهش، ۳۲ فعل از میان ۳۳۶ فعل جمع آوری شده در لری ممسنی، با روش توصیفی - تحلیلی بررسی شده است. با ارائه قالب های معنایی این افعال، یافته ها حاکی از آن اند که میان قالب های معنایی این افعال با قالب های معنایی افعال متناظر آن در زبان فارسی معیار، تفاوت فاحشی وجود دارد. تصور بر آن است که ریشه این تمایزات، از تجربیات نهفته فردی و اجتماعی جوامع نشئت می گیرند. این افعال، در محدوده کاربردشان، از خوانش های معنایی بیشتری در مقایسه با فارسی معیار برخوردارند و بر مفاهیم بیشتری دلالت می کنند؛ به عبارت دیگر، معنای این افعال در زبان فارسی معیار، در گذر زمان دچار تحول معنایی شده و از مولفه های معنایی شان کاسته شده است.

Keywords:

فارسی معیار