بررسی تطبیقی کارکرد عقل در تفسیر آیات صفات خبری خداوند در تفسیر المیزان و تفسیر التحریر و التنویر

صفات خبری خداوند، صفاتی هستند که در قرآن و روایات ذکر شده است، مانند نسبت دست و وجه و استواء و... به خداوند که عقل بشر از درک و اثبات آنها برای خداوند ناتوان است. از اینرو است که نظریات و دیدگاه های متفاوتی در این زمینه به وجود آمده است. در این دیدگاه ها و در تفسیر این صفات، نقش عقل به طور واضح دیده می شود؛ برخی مانند اخباری ها عقل را در تفسیر این صفات، به طور کلی نادیده گرفته اند و بعضی مثل معتزله، به عقل گرایی افراطی گراییده اند و یا همچون امامیه اعتدال در عقل گرایی دارند. این نوشتار به بررسی تطبیقی کارکرد عقل در تفسیر آیات صفات خبری خداوند در دو تفسیر المیزان و التحریر و التنویر می پردازد. روش جمع آوری اطلاعات در این پژوهش، کتابخانه ای و روش تحقیق نقلی و وحیانی و روش پردازش اطلاعات توصیفی تحلیلی است. علامه طباطبایی این آیات را جزء آیات متشابه می داند و آنها را با توجه به عقل و روایات اهل بیت (علیهم السلام) تاویل و تفسیر نموده است. ابن عاشور از بزرگان مالکی های تونس است و در تفسیر خویش گرایش به مسلک اشاعره داشته است، اما در تفسیر این آیات با نقل روایاتی از پیامبر گرامی اسلام(ص) نظر اشاعره را نقد و رد می کند و با توجه به عقل، این صفات را تاویل می کند و معنای ظاهری آیات را نمی پذیرد.

Keywords:

قرآن , صفات خبری , عقل , تفسیرالمیزان , تفسیر التحریر و التنویر