تبیین و کاربست نوآوری اجتماعی در کشور با تاکید بر گفتمان دانشگاهی

نوآوری در هدف، اثر یا روش خود، به صورت تنگاتنگی با شرایط اجتماعی که در آن تولید شده، ارتباط دارد. با این وجود معتقدم نوآوری­ها دارای فرم (شکل)و محتوا هستند؛ فرم از جنس عقل و منطق (عقل ابزاری و هم رسانشی که شامل مناسبات اقتصادی، سیاسی و فرهنگی-اجتماعی) است و محتوا در نهایت از جنس اخلاق (قصدآزادی، برابری و عدالت)است. این فرم است که در قالب محتوای اخلاقی، به نوآوری منجر می­شود؛ اینکه با چه قاعده­ای رابطه و مناسبات پیوندی، میان افراد تنظیم می­شود. فرم تمامی نوآوری­ها به نوعی شبیه به هم بوده و شامل مناسبات اقتصادی، سیاسی و فرهنگی-اجتماعی است؛ چنانچه مناسبات با قصد برابری همسو شود، با نوآوری اقتصادی روبرو هستیم. شرایطی که شکاف­ها و تبعیض­های اقتصادی در قالب تولید و اشتغال بهبود پیدا می­کند (به عبارت دیگر رفاه).اما زمانی که مناسبات با قصد آزادی همسو شود، با نوآوری فناوری روبرو هستیم. شرایطی که جهت کنترل و مدیریت خشونت­های طبیعیت در قبال ماست؛ به عبارتی، آزادی از قید و بند طبیعت (سرما، گرما، سیل، طوفان و بهره برداری از منابع آن). اما زمانی که مناسبات با قصد عدالت همسو شود، با نوآوری اجتماعی روبه رو هستیم. شرایطی که شکاف­ها و تبعیض­های اجتماعی در قالب آموزش، توانمندسازی، امنیت و پایداری زندگی (رهایی از تله فقر) بهبود پیدا می­کند. نوآوری اجتماعی به عنوان مفهومی جدید و میان رشته ای که کمتر از یک دهه از عمر آن می گذرد، توانسته نظر سیاست مداران و دولت مردان تا دانشگاهیان را به خود جلب کند. درعین صورت بندی های متفاوت و گاهی متناقض، هدف آرمانی آن فارغ از گفتمان های مختلف، کاهش شکاف های موجود است. مهم ترین هدف این برساخت مفهومی نوآوری اجتماعی و درادامه تبیین آن در قالب گفتمان های سه گانه موجود(دولتی، کارآفرینی و دانشگاهی) و سپس کاربست گفتمان دانشگاهی (با این نکته که در شرایط کشور ما تنها امکان ایجاد و بازتولید فرهیختگی و نوآوری و برون رفت از شرایط موجود، دانشگاه است) به روش «روایت رویدادهای موجود» است. بر همین اساس ضمن دسته بندی مراکز آموزشی و پژوهشی کشور، نوع کاربردی آن  در قالب دانشگاه توسعه گرا را در قالب محورهای هجده گانه تبیین و ترسیم کردیم.

Keywords:

نوآوری اجتماعی , گفتمان , گفتمان دانشگاهی , دانشگاه توسعه گرا