سابقه و هدف: آلودگی صوتی، به عنوان صدایی ناخواسته و آزاردهنده که می تواند برسلامت و رفاه انسان تاثیر منفی بگذارد، به یکی از معضلات اساسی محیط زیست درجهان تبدیل شده است. این نوع آلودگی نه تنها آرامش وآسایش را از بین می برد، بلکه می تواند پیامدهای جدی برای سلامت جسمی و روانی انسان نیز به همراه داشته باشد. با وجود اهمیت موضوع مواجهه با عوامل زیان آور فیزیکی و تاثیر آن بر سلامت، مطالعات کمی در مورد سروصدای ناشی از ترافیک بر اساس شرایط موجود در شهرهای ایران انجام شده است. باتوجه به اهمیت موضوع
صدای ترافیک شهری، کمبود مطالعات داخلی در مورد ویژگی های آن و نحوه اثرگذاری آن برعملکرد شناختی و فیزیولوژیک افراد درمعرض و هم چنین اهمیت و نقش تعیین کننده در بروز اشتباهات و عملکردهای ذهنی، این پژوهش با هدف تعیین
عملکرد فیزیولوژیک و ذهنی در مواجهه با
آلودگی صوتی ناشی ازترافیک شهر ساری انجام شد.
مواد و روش ها: این پژوهش نیمه تجربی و مداخله ای درتابستان سال ۱۴۰۱ بر روی ۴۰ نفر از دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی مازندران انجام شد. شرایط ورود افراد به مطالعه جهت حذف عوامل مخدوش کننده تا حد امکان شامل قرار داشتن در محدوده سنی ۲۰ تا ۳۰ سال، برخورداری از سلامت شنوایی(داشتن افت شنوایی کم تر از ۲۵ دسی بل) و عدم سابقه مصرف داروهای خاص بود. تمامی آزمایش ها در اتاقک آکوستیک با ابعاد۲ ×۳ متر با دمای ۲۳ درجه سانتی گراد، رطوبت ۵۰ درصد و روشنایی ۴۰۰ لوکس صورت گرفت. اندازه گیری پارامترهای فیزیولوژیک (ضربان قلب، فشارخون و دمای عمقی بدن) در وضعیت آسایش آکوستیکی و مواجهه با سروصدای ترافیک انجام شده است. در این پژوهش بررسی عملکردهای شناختی توسط
آزمون عملکرد پیوسته (CPT) در شرایط مواجهه و عدم مواجهه انجام گرفت. این آزمون با همبستگی ساختاری ۸۹/۰ توسط محققین برآورد شد. هم چنین تحلیل داده ها با استفاده از آزمون های توصیفی و تحلیلی در نرم افزار SPSS v۲۴ انجام شده است.
یافته ها: براساس یافته های به دست آمده، ۵۲ درصد از دانشجویان مورد بررسی را دختران تشکیل دادند و میانگین سن افراد مورد مطالعه ۲۴/۲۳ سال با انحراف معیار ۹۹/۴ با حداقل ۱۹ و حداکثر ۳۸ سال بود.۳/۷۶ درصد شرکت کنندگان مجرد و ۷/۲۳ درصد آن ها متاهل بودند. براساس نتایج مواجهه افراد، میانگین تراز فشار صوت
صدای ترافیک درگروه مواجهه dBA ۱۱/۰±۴۵/۷۵ گزارش شده است. هم چنین مشاهده گردید که ضربان قلب و دمای عمقی گروه مواجهه به طور معنی داری افزایش یافته است(۰۵/۰P<). میانگین خطای ارائه پاسخ و خطای حذف، در بین دو گروه کنترل و مواجهه، دارای اختلاف معنی داری بوده و میانگین این فاکتور در گروه کنترل کم تر بوده است. هم چنین زمان پاسخ در گروه مواجهه دارای اختلاف معنی داری با میانگین زمان واکنش در حالت عدم مواجهه دارد (۰۵/۰P<).
استنتاج: با توجه به گسترش روزافزون شهرنشینی و تراکم ترافیک در معابر و خیابان ها، سروصدای ناشی از ترافیک به عنوان یکی از معضلات اساسی جوامع مدرن، به طور اجتناب ناپذیری بر سلامت و ایمنی انسان ها تاثیر می گذارد. باتوجه به اهمیت سروصدای ترافیک و مواجهه اجتناب ناپذیر با آن، ایجاد اختلالات در عملکردهای انسانی می تواند از نظر جنبه های بهداشتی و بروز پیامدهای ایمنی بسیار حائز اهمیت باشد؛ بنابراین توجه به مواجهه با سروصدای ناشی از ترافیک، وضعیت عملکردی و عوامل تاثیرگذار در آن از طریق بررسی ها و تحقیقات لازم است.