 تاثیر شاخص فلاکت بر شاخص سلامت در ایران

چکیده مقدمه: سلامت به معنی برخوداری از رفاه کامل جسمی و روانی و اجتماعی می باشد و تنها نبود بیماری و معلولیت و ناتوانی نیست. باتوجه به ورود اقتصاد سلامت به ادبیات علم اقتصاد بررسی چگونگی اثرگذاری شاخص های اقتصادی بر سلامت امری ضروری است. هدف از این پژوهش، بررسی تجربی تاثیر شاخص فلاکت بر شاخص سلامت برای ایران می باشد. روش: این پژوهش از روش تجزیه مولفه های اصلی جهت استخراج یک شاخص کلی برای شاخص سلامت و برای برآورد مدل، از روش خودرگرسیونی با وقفه های توزیعی (ARDL) طی سال های ۱۳۶۱-۱۳۹۸ برای کشور ایران استفاده گردید. داده های مورد استفاده در این پژوهش شاخص ترکیبی (شاخص امید به زندگی، هزینه سرانه بهداشت، مرگ و میر کودکان زیر ۵ سال)، که اطلاعات مربوط به امید به زندگی از بانک جهانی، هزینه سرامه سلامت از قانون بودجه و محاسبات و مرگ و میر کودکان زیر ۵ سال داده های یونیسف و اطلاعات شاخص فلاکت، ضریب جینی و تولید ناخالص داخلی سرانه از مرکز آمار و نماگرهای اقتصادی بانک مرکزی ایران استخراج شده است. مدل و آزمون های موردنیاز تحقیق در نرم افزار Eviews ۱۰ برآورد شدند. یافته ها: نتایج پژوهش نشان می دهد که شاخص فلاکت اثر منفی و معناداری بر شاخص سلامت دارد. همچنین، براساس یافته های تجربی نابرابری درآمد اثر منفی و معناداری برشاخص سلامت دارد، در حالی تولید ناخالص داخلی سرانه اثر مثبت و معناداری برشاخص سلامت دارد.که این موضوع قیود دیگری را بر سیاستگذار در مسیر دستیابی به توزیع بهتر درآمد، ارتقای درآمد سرانه تحمیل خواهد نمود. بحث: بر اساس نتایج مدل، متغیر شاخص فلاکت دارای ضریب منفی و معنی داری بر هزینه های سلامت است. شاخص فلاکت در طبقات پایین جامعه چشمگیرتر و کمتر است. به دلیل افزایش نرخ تورم، قدرت خرید دهک های پایین جامعه به شدت آسیب دیده است. علاوه بر این، تولید ناخالص داخلی سرانه تاثیر مثبت و معناداری بر شاخص سلامت دارد. درآمد سرانه بالاتر با بهبود شرایط زندگی منجر به سلامت بهتر می شود. در حالی که نابرابری درآمد تاثیر منفی معناداری بر شاخص سلامت دارد. با کاهش نابرابری درآمدی در جامعه، امکان سرمایه گذاری در آموزش، سلامت؛ زمینه اشتغال برای افراد بیشتری فراهم شده است.

Keywords:

کلمات کلیدی: شاخص فلاکت , شاخص سلامت , ARDL