بررسی پراکنش زمانی- مکانی دماهای فرین گرم در ایران

این پژوهش با هدف بررسی زمانی- مکانی روند گرماهای فرین ایران انجام شده است. برای این کار از داده‎های روزانه‎ی دمای ۶۶۳ ایستگاه اقلیمی و همدید کشور در بازه‎ی زمانی ۱/۱/۱۳۴۰ تا ۱۱/۱۰/۱۳۸۳ بهره‎برداری شده است. با استفاده از روش کریگینگ داده‎ها بر روی یاخته‎های ۱۵×۱۵ کیلومتر درون‎یابی شدند. به این ترتیب، آرایه‎ای به ابعاد ۷۱۸۷×۱۵۹۹۲ تشکیل شد. برای شناسایی روزهای فرین گرم از نمایه‎ی انحراف بهنجار شده‎ی دما (NTD) بهره بردیم. پس از شناسایی روزهای فرین گرم، روند آن برای پهنه ایران در ماه های مختلف سال در طول دوره آماری مورد مطالعه محاسبه شد. نتایج نشان داد که به غیر از ماه بهمن و اسفند در دیگر ماه ها بخش بزرگی از کشور روزهای فرین گرم روند مثبت نشان می دهند. بیشترین درصد گسترش روند مثبت از نظر روزهای همراه با گرماهای فرین به ترتیب مربوط به ماه های شهریور، دی و اردیبهشت است و به صورت پهنه ای وسیع و یکپارچه در بیشتر مناطق شرق، جنوب، مرکز و جنوب شرق کشور قرار گرفته اند. درحالی که بیشترین درصد گسترش روند منفی تعداد روزهای همراه با گرماهای فرین، مربوط به ماه های اسفند و بهمن است که بخش هایی کوچک از کشور را بیشتر در غرب و شمال به صورت پراکنده در بر گرفته اند.

Keywords:

Extreme warm events , Normalized temperature departure , Spatial and temporal trend , Iran