ارزیابی زیستگاه و ظرفیت برد تغذیه ای گونه های (بز وحشی، گوسفند وحشی و آهوی ایرانی) در حوضه آبخیز پردیس دانشگاه اراک

وضعیت پستانداران جهان به دلیل تخریب زیستگاه و شکار بی رویه نگران کننده است. مراکز تکثیر در اسارت حیات وحش نمونه ای به عنوان آخرین راهکار برای حفظ گونه ها در خارج از زیستگاه های اصلی و مناطق حفاظت شده است. حوضه آبخیز پردیس دانشگاه اراک با مساحتی برابر ۶۵/۶۲۴ هکتار واقع در دامنه جنوب غربی کوه مودر، در شمال غربی شهر اراک و شمال منطقه کرهرود قرار دارد. متغییرهای ارزیابی زیستگاه بز وحشی، گوسفند وحشی و آهو شامل: ارتفاع، شیب، جهت، اقلیم (بارندگی و دما)، فاصله از کاربری های انسان ساخت، کاربری اراضی، فاصله از جاده ها، فاصله از منابع آب (چشمه و آبراهه)، شاخص پوشش گیاهی (NDVI). و از مدل ساز HBM، زیر مدلMCE و روش وزن دهی FAHP در نرم افزار IDRISI TerrSet ۱۸.۳۱ استفاده شد. ظرفیت برد تغذیه ای زیستگاه برای دوره بحرانی ۹۰ روزه با استفاده از رابطه ها رلو تعیین شد. نتایج ارزیابی زیستگاه نشان می دهد زیستگاه مطلوب برای گوسفند وحشی، آهوی ایرانی و بز وحشی به ترتیب ۷۸/۴۱ درصد (۲۶۱ هکتار)، ۱۱/۳۷ درصد (۸۴/۲۳۱ هکتار) و ۶۳/۲۳ درصد (۶۲/۱۴۷ هکتار) است. ظرفیت برد تغذیه ای به ترتیب برای آهوی ایرانی ۱۴ واحد، بز وحشی ۷۴/۶ واحد و گوسفند وحشی ۹/۵ واحد است. به طورکلی ظرفیت برد تغذیه ای منطقه برای هر سه گونه ۶۴/۲۶ واحد است. رویکرد حفاظتی برای گوسفند وحشی، آهوی ایرانی و بز وحشی به ترتیب برنامه معرفی مجدد و برنامه معرفی در منطقه حوضه آبخیز دانشگاه اراک توصیه می شود.

Keywords:

ارزیابی زیستگاه , ظرفیت برد تغذیه ای , حوضه آبخیز , دانشگاه اراک , مدل سازی زیستگاه و تنوع زیستی HBM