الگوی بومی مدیریت بحران در مراکز فرهنگی با رویکرد مدیریت دانش مطاله موردی: (موزه، کتابخانه و مرکز اسناد شهر تهران)

هدف: پژوهش حاضر به ارائه الگوی مدیریت بومی برای مدیریت بحران در مراکز فرهنگی شهر تهران بر اساس مدیریت دانش عینیو ضمنی مسئولین مراکز جامعه آماری اکه آنها به منظور حفاظت، نگهداری و نمایش آثار در این اماکن استفاده میشود. روش پژوهشترکیبی است (نظریه زمینه ای در بخش کیفی و پیمایشی-تحلیلی در بخش کمی).روش: جامعه پژوهش در بخش کیفی متخصصان مدیریت بحران و مدیران مراکز فرهنگی مورد نظر هستند. نمونه گیری انجام شده وجامعه در بخش کمی ۱۸۰ نفر از مدیران مراکز فرهنگی مورد نظر هستند. ابزار گردآوری داده ها، مصاحبه های عمیق نیمه ساختاریافتهو پرسشنامه است.یافته ها: نتایج حاکی از آن است که در سه حوزه قبل، هنگام و پس از بحران، مشکلات و موانع فراوانی درباره اجرای مدیریت بحرانوجود دارد. بیشتر مسئولان از شرایط نامطلوب مدیریت بحران ناراضی بودند. نبود آموزشهای لازم و مستمر درباره مدیریت بحرانبرای مدیران و کارکنان مراکز فرهنگی، نبود پوشش بیمه ساختمان و مجموعه آثار مراکز، نداشتن برنامه کنترل بحران، نبود ارتباطموثر و مستمر با افراد و سازمانهای متخصص و خدمات تخصصی آنها در حوزه مدیریت بحران، پیش بینی نکردن بودجه لازم در اینباره و نداشتن دانش و مهارت کافی در این حوزه از جمله مشکلات و موانعی بود که پس از تجزیه و تحلیل این سوال به دستآمد. یکی از مشکلات اساسی علاوه بر منابع مالی، انسانی، اداری و ساختاری، نبود الگویی مناسب به ویژه براساس اقلیم کشور است.الگوی مدیریت بحران به عنوان نقشه راه و مشخص کردن مسیر راه برای برنامه ریزی مناسب در سه حوزه پیشگیری، در وضعیت بحرانو بعد از بحران بسیار مهم است. در این پژوهش پس از بررسی وضعیت تمام موارد مورد نیاز در مراکز فلات مرکزی ایران به ارائهالگوی مناسب براساس اقلیم منطقه الگویی در سه حوزه پیشگیری، در وضعیت بحران و بعد از بحران ارائه شده است. موزه ها، کتابخانهو مراکز اسناد نقشی حیاتی در روند توسعه پژوهش، حفظ، نگهداری تاریخ و پیشینه هر جامعه دارند؛ از این رو باید الگوی بومیمدیریت بحران را در اساسنامه خود بگنجانند. اولویت اول پیشگیری از بحران های طبیعی، بشرساخت و فجایع صنعتی را کنترلمی کنند تا حداقل آسیب را به دنبال داشته باشد و سپس مدیریت هنگام بحران و حفظ و نگهداری بنا و آثار و مدیریت پس از بحرانمرمت جابهجایی و انبارکردن آثار و هماهنگی بین مدیریت بحرانهای درون سازمانی و برون سازمانی است.نتایج: نتایج این پژوهش ارائه الگویی برای ایجاد نظم در روند مدیریت بحران و رسیدن به بهترین نتیجه است؛ به ویژه زمانی که بحراندو عنصر اساسی نیروی انسانی و میراث فرهنگی را هدف قرار داده باشد.چنان که در الگوی ارائه شده در پژوهش نیز به ایجاد انگیزش در کارمندان برای اجرای مدیریت بحران تاکید شده است. این الگوبیانگر آن است که هر چه «بعد فرصتهای انگیزشی» و «بعد قوانین و مقررات» افزایش یابد و برنامه های مدیریتی باید در جهتی طراحی شوند که حداقل آسیب با توانمندی های موجود در مجموعه های فرهنگی وارد شده و برای زمان بحران، توانمندی هایی را جهت عبور از بحران پیش بینی و از قبل ذخیره سازی نمایند. بدون شک، پیشنهاد طرح مدیریت در شرایط بحران ناشی از انواعبلایایطبیعی و غیرطبیعی برای مراکز فرهنگی گامی در جهت حفاظت از این میراث ارزشمند تاریخی و فرهنگی است. پراکنده کاریبخش های مختلف یک سازمان و سازمانهای مختلف در پی بروز بحران باعث بی نظمی و عدم توانایی در مدیریت بحران است.در این راستا با استفاده مدیریت دانش، تجربیات داخلی و خارجی و استاندارهای بین المللی و ارائه آن در قالب الگوی مدیریت بحرانبرای مدیران ارشد و میانی سازمان تحت پوشش آنها، این امکان را فراهم میکند تا که در سیاست گذاری های کوتاه مدت، میان مدتو بلند مدت در حوزه مدیریت بحران، از نتایج این پژوهش استفاده شود.نتایج حاصل از پژوهش حاضر، بهتر است مدیران مراکز با توجه به این که بالاترین مسئولیت در زمینه پژوهش و توسعه تحقیق را برعهده دارند، اصول و الگوی بومی مدیریت بحران را در آیین نامه خود بگنجانند و به پیشگیری و کنترل بحران های مختلف بپردازند وانگیزه لازم برای اجرای آن را در میان کارمندان خود ایجاد کنند.

Keywords:

مدیریت بحران , مراکز فرهنگی , الگوی بومی مدیریت بحران , شهر تهران , مدیریت دانش