بررسی و راثت فرزندان ناشی از اسپرم اهدایی

در حقوق اسلامی در صورتی بین دو نفر توارث برقرار می شود که بین آن دو یا رابطه نسبی برقرار باشد و یا رابطه سببی که اصطلاحا موجبات ارث نامیده می شود. یعنی بین مورث (ارث گذار) و وارث (ارث بر) ارتباط خویشاوندی خونی و یا رابطه زوجیت باشد. در بحث ما سخن در موجب نسبی است و این که در اهدای گامت (اسپرم) بین چه کسانی رابطه خویشاوندی خونی برقرار می شود و بین فرزند و چه کسانی رابطه توارث ایجاد می شود؟ در این مقاله آنچه مورد مطالعه و بررسی قرار می گیرد ابتدا تعیین رابطه نسبی بین دهنده اسپرم و صاحب رحم است که مساله ارث از آن رابطه پیروی می کند. در واقع باید گفت پدر طبیعی کودک در اهدای اسپرم صاحب اسپرم است و مادر طبیعی صاحب تخمک و چون به سبب مجهول بودن دهنده اسپرم و تخمک مساله توارث بین کودک و آنان منقطع می شود، ضرورت دارد تحت شرایطی مثلا در ضمن یک عقد لازم دیگر درخواست کننده متعهد گردد که حضانت کودک او را برعهده بگیرد و با وصیت به نفع کودک از محل ثلث جایگزینی برای ارث پیش بینی کند، ولی از طرف کودک نسبت به زوجین گیرنده گامت ، رابطه ارث برقرار نخواهد شد. نوع مطالعه این پژوهش توصیفی - تحلیلی و از نظر هدف کاربردی می باشد. برای انجام این پژوهش یک از مسائل مهمی که در عصر حاضر مورد توجه علوم مختلف قرار گرفته و مربوط به تحقیقات ژنتیک می باشد مورد بررسی قرار گرفت . نتایج نشان می دهد دستاوردهای تحقیقات ژنتیک عمدتا شامل مهندسی ژنتیک ، اصلاح نژاد، ژن درمانی و تشخیص نارسایی ژنتیکی است که این پژوهش یه یکی از این دستاوردها، یعنی کودک متولد شده ناشی از اسپرم اهدایی می پردازد. مهم ترین مسئله مورد بحث پژوهش حاضر این است که ارث فرزندان ناشی از اسپرم اهدایی در نظام حقوقی ایران چگونه تبیین شده است . بنابراین با توجه به اینکه از منظر حقوق نسب و ارث هر شخص بر پایه ارتباط ژنتیکی او با والدینش تعریف می شود و اسپرم متعلق به شوهر زن متقاضی است؛ اما تخمک از شخص ثالث دریافت می شود؛ بنابراین نوعی دوگانگی و بی ارتباط بودن صاحبان گامت ایجاد می شود که چالشی مهم در نظام حقوقی ایران محسوب می شود.

Keywords:

وراثت , اسپرم اهدایی , ژنتیک , تخمک , تلقیح مصنوعی