تغییرات غلظت هیدروکربن های نفتی (PAHs) در رسوبات سطحی سواحل ایرانی دریای خزر تا عمق ۳۰ متر (۹۸-۱۳۹۷)

هدف از این تحقیق تعیین غلظت هیدروکربن های آروماتیک (۱۶PAHs) در رسوبات سطحی طی چهار فصل در نیم خط های مختلف حوزه جنوبی دریای خزر و بررسی علل تغییرات زمانی و مکانی آنها، مقایسه با حد مجاز استاندارد و منشایابی این ترکیبات بود. نمونه برداری رسوبات سطحی با استفاده از یک گرب (Van veen grab) از اعماق ۱۰ و ۳۰ متر در سواحل استان های گیلان، مازندران و گلستان در هشت نیم خط عمود بر ساحل (آستارا، بندرانزلی، سفیدرود، رامسر، نوشهر، بابلسر، بندرامیرآباد و بندرترکمن) طی فصول پاییز و زمستان ۱۳۹۷ و بهار و تابستان ۱۳۹۸ انجام شد. آماده سازی نمونه های رسوب به منظور بررسی ۱۶PAHs به روش استاندارد (استخراج با ترکیبات آلی به وسیله دستگاه سوکسله)، انجام شد. نتایج نشان داد که میانگین غلظت سالانه ۱۶PAHs در چهار فصل پاییز، زمستان، بهار و تابستان به ترتیب برابر ۵/۱۱±۶/۲۹، ۶۱۱±۲۱۲۵، ۰/۳±۲/۴ و ۱/۳±۳/۵ میکروگرم برکیلوگرم وزن خشک بود و حداکثر غلظت ۱۶PAHs در نیم خط نوشهر در فصل زمستان ثبت شد. نتایج تحقیق کنونی نشان داد که ترکیبات ۲ و ۶ حلقه ای دارای درصد فراوانی کمی در رسوبات بوده و میانگین غلظت ۱۶PAHs و BaP در رسوبات سطحی اکثر نمونه ها کمتر از استانداردهای حد مجاز جهانی بود. براساس نسبت تشخیصی (۳/۰LMW/HMW=) منشاء ترکیبات پلی آروماتیک در رسوبات، بیشتر پیروژنیک ثبت گردید.

Keywords:

هیدروکربن های پلی آروماتیک , نسبت های تشخیصی , رسوب سطحی , دریای خزر , ایران