سبک شناسی آماری داستان حضرت موسی (ع) در سوره های قصص و طه با الگوی هونور

چگونگی قرار گرفتن کلمات در جمله و نقش آن در انتقال معنی مورد نظر به مخاطب، در شاخه ای از علم بلاغت، مورد بررسی قرار می گیرد که "سبک شناسی" نامیده می شود و یکی از شاخه های آن، سبک شناسی آماری است. در این رویکرد، سبک نگارش اشخاص، بر اساس آمار و ارقام، استخراج شده و از نظر علمی و به دور از اظهار نظر شخصی، تعیین می شود. این پژوهش قصد دارد شیوه بیان داستان زندگانی حضرت موسی (ع) که یکی از پر تکرارترین موضوعات آیات قرآن است را از منظر سبک شناسی آماری و بر اساس معادله هونور بررسی نماید. بدین منظور، آیات ۳ تا ۵۰ سوره قصص و ۹ تا ۹۸ سوره طه انتخاب شده اند. نتایج تحقیق، حاکی از آن است که بیشترین غنای واژگانی، مربوط به بخش "انکار معجزات و عدم پذیرش توحید از سوی فرعون و پیروانش" در سوره قصص و بخش "داستان کودکی حضرت موسی (ع)" در سوره طه و کمترین غنای واژگانی در هر دو سوره نیز مربوط به بخش "سرانجام فرعون و پیروانش و پاداش مومنان" است. علاوه بر این، آمارها نشان می دهند که در موقعیت های حساس و یا بیان موضوعات متنوع، مانند: بیان کیفیت گفتگو میان حضرت موسی (ع) و فرعون، سخن گفتن خداوند با موسی (ع) در سرزمین طوی و همچنین هنگامی که مخاطب مستقیم آیات، شخص نبی اکرم (ص) است، خداوند از به کار بردن کلمات تکراری پرهیز کرده و مطالب اصلی و کلیدی را به صورت مختصر و مفید، بیان نموده است؛ لذا همین امر، سبب افزایش غنای واژگانی آیات مذکور شده است.

Keywords:

سبک شناسی آماری , غنای واژگانی , معادله هونور , داستان حضرت موسی (ع) , سوره قصص و طه