رویکرد مقایسه ای مدارس هوشمند و غیرهوشمند در ارتقاء تفکر کارآفرینانه دانش آموزان

پیشینه و اهداف: یکی از مهم ترین رسالت های آموزش و پرورش، تربیت متوازن دانش آموزانی محقق و خلاق با روحیه و تفکر کارآفرینانه است. در این راستا، آموزش مهارت و پرورش انسان خلاق و نوآور در تولید علم و فناوری و ارتقای کارآفرینی ازجمله گزاره هایی است که در سند چشم انداز و سند تحول بنیادین آموزش وپرورش به طور ویژه به آن ها پرداخته شده است. بنابراین، براساس این اهمیت و تاکید اسناد بالادستی، مدارس باید بتوانند در شکوفایی ویژگی هایی چون خلاقیت، خودباوری، آینده نگری، خطرپذیری و تمایل به کامیابی (روحیه کارآفرینی) در دانش آموزان نقش موثری ایفا کنند؛ چرا که پرورش تفکر کارآفرینانه در مدارس منجر به مسئولیت پذیری، افزایش خلاقیت در دست یابی به اهداف و کشف فرصت های جدید، مهارت های دانشی و کارآفرینی در دانش آموزان می شود؛ بنابراین در پی اهمیت این مهم، پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش مدارس هوشمند و غیرهوشمند در ارتقاء تفکر کارآفرینانه دانش آموزان انجام شد.روش ها : پژوهش حاضر به لحاظ هدف، کاربردی، ازنظر رویکرد، کمی و به روش علی مقایسه ای انجام شده است. جامعه آماری پژوهش شامل (۶۹۰ نفر) دانش آموزان مدارس دخترانه متوسطه دوم هوشمند و غیرهوشمند شهرستان قزوین بود. براساس جدول مورگان و روش نمونه گیری خوشه ای تعداد ۲۶۶ نفر به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شد. برای گردآوری داده ها از پرسش نامه محقق ساخته شامل ۵ مولفه اصلی و ۲۰ گویه استفاده شد. روایی صوری و محتوایی پرسش نامه توسط سه متخصص در زمینه مورد مطالعه بررسی و تائید شد. پایایی پرسش نامه با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ محاسبه و ۷۷۹/۰ به دست آمد. برای تحلیل داده ها از آزمون های تحلیل واریانس چند متغیره یک راهه، آزمون شاپیرو ویلک و آزمون لوین بهره گرفته شد.یافته ها: یافته ها نشان داد، تفکر کارآفرینانه در ۵ مولفه اصلی شامل تفکر خلاق (۲۴۳/۷)، استقلال طلبی (۰۵۹/۶)، توفیق طلبی (۶۴۲/۷)، مخاطره پذیری (۴۷۳/۶) و مرکز کنترل درونی (۵۱۳/۵) در دانش آموزان دختر مدارس هوشمند بیشتر از دانش آموزان دختر مدارس غیرهوشمند بوده است. به طورکلی مدارس با استفاده از فناوری های نوین هوشمند، شایستگی هایی ازجمله تفکر خلاق، استقلال طلبی، توفیق طلبی، مخاطره پذیری و مرکز کنترل درونی را در دانش آموزان پرورش داده است. این مهم، باعث شده دانش آموزان در مدارس هوشمند موفقیت بیشتری را احساس کرده و باانگیزه و عزت نفس بیشتری به خلق ایده های جدید بپردازند. درنتیجه، به پرورش و بروز تفکر کارآفرینانه منجر شود.نتیجه گیری: از آن جا که، تفکر کارآفرینانه به عنوان قدرت اساسی ذهن بشر، از اهداف اصلی مدارس و مراکز آموزشی است؛ بنابراین مدارس باید بتوانند بستر مناسبی برای شکوفایی ویژگی هایی همچون خلاقیت، خودباوری، آینده نگری، خطرپذیری و روحیه کارآفرینی در دانش آموزان را فراهم آورند. چرا که، رقابت جهانی و نیاز مشاغل آینده به افراد دارای مهارت و کارآمد، ضرورت ایجاد فرهنگ کارآفرینی در مدارس را بیش از پیش نشان می دهد. لازمه رسیدن به این هدف در کشور آگاه سازی، ترویج فرهنگ کارآفرینی و فراهم کردن زیرساخت های لازم در آموزش و پرورش است. براساس یافته های پژوهش، جهت پرورش تفکر کارآفرینانه در دانش آموزان باید، شیوه های آموزش عملی، روش تدریس مبتنی بر کار تیمی و مشارکت فعالانه، تدوین محتوای الکترونیکی کارآفرینی در قالب چندرسانه ای، بازخورد دوره ای درباره عملکرد دانش آموزان، واگذاری مسئولیت انجام برخی وظایف مدرسه، دادن حق انتخاب به دانش آموز با گزینه های محدود، حل مشکلات به صورت مستقل و برپایی دوره های کارورزی کارآفرینانه برای دانش آموزان را در دستور کار مدارس قرار گیرد

Keywords:

تفکر کارآفرینانه , مدارس هوشمند , مدارس غیرهوشمند , دانش آموزان متوسطه دوم