عملکرد نوآورانه معلمان و کارکنان آموزش و پرورش با کاوش شخصیت خلاق و جهت گیری هدف

پیشینه و اهداف: نوآوری به یکی از مهارت های کلیدی سازمان ها برای مقابله با تغییرات محیط خارجی تبدیل شده است. توسعه مبانی نظری و الزامات عملکرد مدیریت نشان می دهد که مکانیسم نوآوری کارکنان باید از منظر برنامه ریزی فعال و خود مدیریتی کارکنان مورد بررسی قرار گیرد. براساس تئوری هدف گرا که بر ابتکار و خودانگیختگی تمرکز دارد، می توان مبنایی نظری برای مطالعه نحوه مدیریت فعال و ترویج نوآوری توسط کارکنان فراهم کرد. بنابراین، برای سازمان آموزش و پرورش شناخت کارکنان هدف گرا و بررسی تاثیر این ویژگی بر عملکرد نوآورانه می تواند اهمیت بسیاری داشته باشد و زمینه ساز بهبود عملکرد نوآورانه در این سازمان باشد. شایان ذکر است که بسیاری از مطالعات تنها بر روی عامل واحد عملکرد نوآوری کارکنان تمرکز می کنند، درصورتی که عملکرد نوآورانه نیازمند وجود کارکنانی است که خلاقیت داشته باشند و اهدافشان با اهداف سازمان سازگاری داشته باشد. بنابراین هدف اصلی این پژوهش بررسی تاثیر شخصیت خلاق و جهت گیری هدف بر عملکرد نوآورانه است.روش ها: پژوهش حاضر از نظر هدف جزء تحقیقات کاربردی است و از لحاظ روش در دسته تحقیقات توصیفی- هم بستگی قرار می گیرد. جامعه آماری این پژوهش را کارکنان آموزش و پرورش و معلمان شهرستان درمیان که ۵۰۰ نفر بودند، تشکیل می دهد و حجم نمونه براساس فرمول کوکران ۲۱۷ نفر تعیین شد که پرسش نامه ها به صورت تصادفی ساده توزیع شدند. ابزار گردآوری داده ها، پرسش نامه استاندارد جهت گیری هدف با ابعاد یادگیری هدف، اثبات عملکرد و اجتناب از عملکرد ونده، پرسش نامه عملکرد نوآورانه ژو و جورج و پرسش نامه شخصیت خلاق گاف با طیف پنج گزینه ای لیکرت استفاده شد. فرضیه ها به روش مدل سازی معادلات ساختاری در نرم افزار ۳ PLS آزمون شدند و برازش مدل مورد بررسی قرار گرفت.یافته ها: یافته ها، نشان می دهد جهت گیری یادگیری هدف، جهت گیری اثبات عملکرد و شخصیت خلاق تاثیر مثبت و معناداری بر عملکرد نوآورانه دارند؛ در حالی که تاثیر جهت گیری اجتناب از عملکرد بر عملکرد نوآورانه معکوس است (۹۶/۱جهت گیری هدف در رابطه بین شخصیت خلاق بر عملکرد نوآورانه نقش میانجی دارد (۹۶/۱T).نتیجه گیری: معلمان و کارکنان آموزش و پرورش وقتی رویکرد جهت گیری هدف یادگیری را داشته باشند، در پی افزایش مهارت ها و کسب اطلاعات جدید در خصوص نحوه انجام کار خود و تدریس برمی آیند و نیازی به پاداش از طرف سازمان ندارند و به خاطر احساس رضایت از خودشان و برتری، به کسب اطلاعات می پردازند تا شیوه های انجام کارشان را بهبود بخشند. همچنین، این معلمان و کارکنان به خاطر جهت گیری اثبات عملکرد، به یادگیری روش های جدید انجام وظایف علاقه نشان می دهند و از فراگیری مهارت های جدید استقبال می کنند که این ها زمینه عملکرد نوآورانه معلمان و کارکنان را فراهم می کند. چنان چه یادگیری فقط برای اجتناب از شکست باشد، و معلمان و کارکنان از این که توانایی های آن ها زیر سوال نرود به یادگیری روی آورند، این یادگیری نمی تواند آنها را به عملکرد نوآورانه تشویق کند. در سازمان آموزش و پرورش درمیان و معلمان شاغل در این شهرستان ویژگی های شخصیتی خلاق می توانند عملکرد نوآورانه را بهبود بخشند، افراد دارای شخصیت خلاق از ریسک کردن نمی ترسند و در عین حال، فقط سعی می کنند که کارها را به نحو درست و معنادار انجام دهند. این ویژگی برای معلمان می تواند در امر تدریس بسیار کمک کننده باشد که بتوانند تدریس و رفتار متناسب با محیط درس و کلاس داشته باشند و با عملکرد نوآورانه خود باعث ایجاد خلاقیت و نوآوری در دانش آموزان شوند. پس می توان گفت معلمان و کارکنانی که خلاقیت دارند با استفاده از کسب مهارت و تبادل دانش و یادگیری راه حل های جدید برای انجام وظایف می توانند عملکرد نوآورانه ای داشته باشند؛ ولی اگر ترس از پرسیدن سوالات و ابهامات داشته باشند و برای اجتناب از ناتوانی در حل مسائل با دیگر معلمان و کارکنان، دانشی را مبادله نکنند ممکن است قادر به بروز عملکرد نوآورانه نباشند. با توجه به نتایج به دست آمده، اگر سازمان آموزش و پرورش بتواند آگاهی خود مدیریتی و جهت گیری هدف معلمان و کارکنان را از طریق یک سری اقدامات تحریک و تنظیم کند نقش بیشتری در بهبود منابع انسانی و دستیابی به رشد پایدار خواهد داشت.

Keywords:

شخصیت خلاق , جهت گیری هدف , عملکرد نوآورانه