ماهیت وفای به عهد و بررسی مصداق آن در فقه و حقوق اسلام و ایران

مرسوم است که تعهد را رابطه حقوقی می دانند که به موجب آن شخصی می تواند از دیگران انجام دادن امری را بخواهد. تعهدبه اعتبار حق دائن ، طلب و به جهت التزام مدیون ، دین نامیده می شود .در اینکه تعهد رابطه حقوقی است بین اشخاص حقیقی و حقوقی که موضوع آن می تواند انتقال مال ، پرداخت وجه ، فعل یا ترک فعل باشد و موضوع تعهد هر چه باشد، اعم از تسلیم عین (معین ، کلی در معین یا کلی در ذمه ) یا منفعت ، فعل یا ترک فعل ، با انجام آن از سوی متعهد، وفای به عهد انجام می شود. در حقوق اسلام با پذیرش مفهوم عام مالکیت و عین کلی و مفهوم ذمه می توان مدعی شد که تسلیم در تمام مصادیق خود، یک واقعه حقوقی است . تسلیم مال کلی ، ماهیت انشائی نداشته و تنها تطبیق عین کلی بر مصداق است .اما در حقوق اسلام با پذیرش مفهوم عام مالکیت و عین کلی و مفهوم ذمه می -توان مدعی شد که تسلیم در تمام مصادیق خود، یک واقعه - حقوقی است . تسلیم مال کلی ، ماهیت انشائی نداشته و تنها تطبیق عین کلی بر مصداق است . مقبولیت این نظر را در آثار فقها نیز می -توان دید تا جایی که مرحوم کاشف -الغطاء به صراحت ماهیت تسلیم را از جهت واقعه - حقوقی توجیه می کند. در این پژوهش سعی شده است با توجه به اینکه به طور مشخص در قانون مدنی اشاره ای به وفای عهد نشده است در این که تسلیم موضوع تعهد از نظر حقوقی چه ماهیتی دارد و عمل اجرای تعهد نیازمند توافق متعهد و متعهد له است یا تنها با اراده یک طرفه مدیون تحقق می یابد یا این که اراده انشایی در تحقق آن هیچ مدخلیتی ندارد ، دیدگاه ها ی مختلف مربوط به وفای به عهد و بررسی مصداق آن در فقه و حقوق اسلام و ایران مورد بررسی قرار گیرد و بین حقوقدانان اختلاف نظر ها مورد بررسی قرار گیرد .

Keywords:

وفای به عهد , تعهد , اسباب تعهد , دین , اسباب سقوط تعهدات ذمه , عهده