بررسی فیتوشیمیایی عصاره اندام های مختلف گیاه دارویی (Silene conoidea L.) با استفاده از کروماتوگرافی گازی متصل به طیف سنج جرمی در منطقه سبزوار

گیاه سیلن هرز (Silene conoidea L.) از خانواده میخکیان (Caryophyllacea) به شمار می رود که برگ گیاه دارویی و خوراکی می باشد. این گیاه در طب سنتی و مدرن در درمان عفونت های پوستی، انعقاد خونریزی استفاده می گردد که خواص دارویی آن به ترکیبات فنولی نسبت داده می شود. در این پژوهش اندام های گل، ساقه، برگ و ریشه گیاه سیلن هرز از منطقه سبزوار در بهار ۱۴۰۱ جمع آوری گردید و برای اولین بار ترکیبات شیمیایی فرکشن های کلروفرمی و دی کلرومتان توسط GC-MS گزارش شد. به منظور تهیه فرکشن های مورد نظر در شرایط یکسان برای تمامی اندام ها به ترتیب از حلال های آلی اتردوپترولیوم جهت چربی زدایی و کلروفرم و دی کلرو متان جهت استخراج مواد موثره به روش خیساندن (ماسراسیون) استفاده شد. آنالیز GC-MS فرکشن های کلروفرمی نشان داد که مشتقات ترپنی، مشتقات فنولی، هیدرو کربن ها، اسیدهای چرب، مشتقات هتروسیکل، فنیل پروپان ها، مشتقات سیلان و استروئیدها ترکیبات اصلی تشکیل دهنده در تمام اندام ها هستند. مشتقات هیدروکربنی (۱۶/۶۹ درصد) در اندام گل، مشتقات ترپنی (۴۶/۴۰ درصد) در اندام ساقه و مشتقات اسید چرب به ترتیب (۴۶/۴۰ درصد و ۹۸/۶۳ درصد) در اندام برگ و ریشه بیشترین درصد ترکیبات را تشکیل می دهند. همچنین آنالیز GC-MS فرکشن های دی کلرومتانی نشان داد مشتقات ترپنی به ترتیب (۶۲/۴۷ درصد و ۵۳/۴۰ درصد) در اندام برگ و ساقه و مشتقات سیلانی (۷۰/۵۲ درصد) در اندام ریشه به عنوان بیشترین ترکیبات تشکیل دهنده می باشند. خواص حلال های استخراج نقش مهمی در تعیین استخراج ترکیبات فیتوشیمیایی با خواص بیولوژیکی منحصر به فرد دارد. به طورکلی نتایج این پژوهش نشان می دهد عصاره غیر قطبی کلروفرم و ساقه گیاه دارای مواد موثره با ارزش به خصوص ترکیبات ترپنی به منظور اهداف دارویی می باشد. این نتایج نشان می دهد که سایر منابع ژنتیکی S. conoidea را می توان برای غربال کردن ترکیبات بیولوژیک و خالص سازی ترکیبات فیتوشیمیایی که برای تولید، گسترش و توسعه آنتی اکسیدان های طبیعی در تولید دارو و مواد غذایی ارزشمند هستند، کاوش کرد.

Keywords:

ترکیبات فعال بیولوژیکی , سلین هرز , فرکشن دی کلرومتانی , فرکشن کلروفرمی