معرفی و تحلیل کتیبه های مسجد جامع قائن

مسجد جامع قاین یکی از مساجد مهم دوران تیموری در خراسان جنوبی است. این مسجد به صورت دو ایوانی و با عناصر مختلف معماری از جمله ایوان، حیاط، پایاب، شبستان و محراب ساخته شده است و در مجاورت بازار اصلی شهر و حوزه ی علمیه قرار دارد. بعضی از کارشناسان و پژوهشگران معتقدند که این مسجد -به سبک آذری- بر روی بقایای آتشکده­ای مربوط به دوره ی ساسانی ساخته شده است. پژوهش حاضر به روش توصیفی- تحلیلی و با بررسی داده­های میدانی و مطالعات اسنادی بر آن است تا معماری مسجد را معرفی و کتیبه­های به کار رفته در آن را تحلیل موضوعی و ادبی نماید. در این راستا در پی پاسخ گویی به این سوالات است: ۱- کتیبه­های به کار رفته در مسجد جامع قاین چه بازه ی زمانی را در بر می­گیرد؟ ۲- این کتیبه­ها در برگیرنده ی چه موضوعاتی هستند؟ بررسی­های صورت گرفته نشان می­دهد که بازه ی زمانی نصب کتیبه­های به کار رفته در این مسجد، از دوران تیموری تا معاصر را در بر می­گیرد. این کتیبه­ها موضوعات مختلفی در رابطه با وقف، مالیات، فرمان حکومتی، اشعار، احادیث و غیره است. به­طور کلی بیشتر این نقوش در عین دارا بودن معانی و نمادین خاص، متاثر از فرهنگ منطقه، اعتقادات و موقعیت زمانی و مکانی خود هستند.

Keywords:

قاین , مسجد جامع قاین , معماری , عصر تیموری , کتیبه