ارزیابی و مقایسه روش های برآورد بار رسوبی بستر و معلق در رودخانه قطورچای و انتخاب مدل بهینه

بررسی میزان رسوبات در رودخانه ها یکی از مسائل اساسی در مهندسی رودخانه می باشد. برای تخمین بار معلق و بار بستر، روابط متعددی پیشنهاد شده اند، اما پیچیدگی فرآیند انتقال رسوب منجر به توسعه روش های گوناگونی شده است. در این پژوهش، به منظور انتخاب مناسب ترین روش های برآورد بار معلق و بار بستر، داده های دبی آب و رسوب اندازه گیری شده در ایستگاه های مراکند، میله مرزی، پل یزدکان، و ترس آباد در رودخانه قطورچای طی دوره ۴۷ ساله از ۱۳۴۳ تا ۱۳۹۰ مورد استفاده قرار گرفت. روش های هیدرولیکی مختلف جهت انتخاب مدل بهینه برای تعیین بار معلق و بار بستر آزمون شدند. تنوع فرمول های برآورد بار بستر رسوب و کمبود اطلاعات کافی از عملکرد این فرمول ها، انتخاب یک فرمول مناسب برای یک رودخانه خاص را بسیار مشکل می سازد. بنابراین، برای بار بستر عبوری از رودخانه قطورچای و مقایسه آن با تئوری های موجود، ارزیابی و واسنجی معادلات برآورد بار بستر ضروری است. نتایج حاصل از مقایسه روش های مختلف برآورد رسوب در رودخانه قطورچای نشان می دهد که برای تخمین بار معلق، روش های لین، کالینسک و بروکس توصیه می شوند؛ روش های کالینسک و مایر-پیتر-مولر برای برآورد بار بستر مناسب هستند؛ و برای برآورد بار کل، استفاده از روش های یانگ و باگنولدز پیشنهاد می گردد.

Keywords:

رسوب , رودخانه , قطورچای , بار بستر , مدلسازی و روابط