کاربرد یک روش تشخیص ویروس نیوکاسل بر پایه RT-PCR در مقایسه با روش استاندارد جداسازی ویروس در تخم مرغ جنین دار

مقدمه و هدف: نیوکاسل یک بیماری ویروسی است که در تمام گونه های طیور اهلی و بسیاری از گونه های پرندگان وحشی ایجاد می شود. درمورد بیماریهای حاد و واگیر طیور، تشخیص سریع بیماری در مراحل اولیه اهمیت بسیار زیادی دارد. به این منظور، یک روش تشخیص مولکولی ویروس نیوکاسل پرندگان (NDV) با RT-PCR مورد ارزیابی قرار گرفت.  مواد و روش کار: در یک مطالعه مشاهده ای در سال ۱۳۹۰ تعداد ۲۲ نمونه بافتی از طیور ارجاعی به درمانگاه دانشکده دامپزشکی دانشگاه لرستان از گله های گوشتی اخذ و به تخم مرغ های جنین دار ۱۱-۹ روزه تلقیح شد. مواردی از این نمونه ها که از نظر خاصیت هماگلوتیناسیون (HA) مثبت بودند، در آزمایش ممانعت از هماگلوتیناسیون (HI) با استفاده از آنتی سرم های اختصاصی آنفلوانزای تحت تیپ H۹ و نیوکاسل بررسی شدند. در روش RT – PCR ، RNA نمونه ها استخراج و طی واکنش رونوشت برداری معکوس و PCR، قسمتی از ژن ماتریکس (M) با قطعه ای به طول ۲۰۲ bp با آغازگر های اختصاصی تکثیر شد و محصول PCR با استفاده از الکترو فورز بر روی ژل آگارز ۵/۱% نشان داده شد.  نتایج و بحث: از تعداد ۱۹ نمونه بررسی شده، ۸ نمونه در آزمایش کشت ویروس در تخم مرغ جنین دار مثبت شد. درحالیکه در RT-PCR با آغازگر های اختصاصی ژن M ۹ نمونه مثبت مشاهده شد. نتایج حاصله از مقایسه روش جداسازی و RT-PCR حاکی از حساسیت و ویژگی بالای روش RT-PCR با آغازگر های اختصاصی ژن M بود. بر پایه آزمون مجذور کای۲)χ(، حساسیت(Sensitivity) و ویژگی(Specificity) نسبی RT-PCR در مقایسه با جداسازی به ترتیب ۱۰۰% و ۹۱% محاسبه شد. بنابراین روش RT-PCR به جهت سرعت عمل بیشتر و حساسیت و ویژگی مطلوب، قابل رقابت با روش استاندارد جداسازی بوده و می تواند بعنوان یک روش تشخیص مطمئن NDV در آزمایشگاه های تشخیصی طیور مورد استفاده قرار گیرد.