روش نوین تعیین زودهنگام آبستنی موش صحرایی

مقدمه و هدف: تایید زودهنگام آبستنی و تعیین زمان دقیق آن در موش صحرایی در پژوهش بر روی موش صحرایی آبستن کاربرد زیادی دارد. تاکنون روش های مختلف غیرتهاجمی مانند مشاهده پلاک واژنی (روز ۱ بعد از جفتگیری؛ دقت ۲۵%)، سونوگرافی (روز ۸ بعد از جفتگیری؛ دقت ۲۲%)، مشاهده بزرگ شدن شکم و ملامسه جنین (روز ۱۶ بعد از جفتگیری، دقت تقریبا ۱۰۰%) و یا همزمان سازی با کمک هورمون ها ارائه شده است. هدف پژوهش کنونی ارائه روشی کم هزینه و غیرتهاجمی برای افزایش احتمال تشخیص آبستنی موش های صحرایی در روز ۵ بعد از جفت گیری بود. مواد و روش کار: مرحله چرخه فحلی چهل موش ماده بالغ نژاد اسپراگ داولی (وزن ۱۵۰ تا ۲۵۰ گرم) با مشاهده میکروسکوپی گسترش مهبلی در فاصله های ۲۴ ساعت تعیین شد. سپس موش های صحرایی استروس برای جفتگیری به قفس موش های بالغ نر مولد (وزن ۲۵۰-۳۵۰ گرم) با نسبت ۳ به ۱ به مدت ۱ شب انتقال داده شدند. بعد از انتقال آنها به قفس موش های ماده جفتگیری کرده، در روزهای ۴ و ۵ بعد از جفتگیری، دوباره خصوصیات سلولی آنها بر اساس چرخه فحلی (پرواستروس، استروس، مت استروس و دای استروس) با روش گسترش مهبلی ارزیابی شد. در روز ۱۶ بعد از جفتگیری، آبستن بودن آنها با مشاهده و یا ملامسه ارزیابی شد. این فرایند در سه دوره آبستنی تکرار شد. ارتباط بین نتایج گسترش مهبلی روزهای ۴ و ۵ بعد از جفتگیری با آبستنی با استفاده از آزمون آنالیز واریانس یک طرفه و آزمون مربع کای مقایسه شد (SPSS، ویرایش ۵/۱۱). نتایج و بحث: بین مشاهده خصوصیات سلولی مرحله مت استروس یا دای استروس در روزهای ۴ و ۵ و آبستنی موش های صحرایی ارتباط مثبت وجود داشت (۰۰۱/۰=P). در صورت مشاهده خصوصیات سلولی مرحله دای استروس در روز ۴ و مت-استروس یا دای استروس در روز ۵ بعد از جفتگیری، ۴/۷۸% موش های آبستن قابل شناسایی بودند. در صورت تشخیص مت-استروس در روز ۴ و مت استروس یا دای استروس در روز ۵ بعد از جفتگیری دقت تایید آبستنی به ۶۰% رسید که با حالت قبلی اختلاف معنی داری نداشت. تنها ۷/۱۶% موش های آبستن در روز ۴ و ۵ آبستنی حالت های دیگری از خصوصیات سلولی چرخه فحلی را نشان دادند که کمتر از دو حالت قبلی بود (۰۵/۰>P). با این روش علاوه بر افزایش احتمال آبستن شدن موش های صحرایی در نخستین جفتگیری می توان در روز ۵ بعد از جفتگیری با دقت بیش از ۶۰% آبستنی آنها را شناسایی نمود.