گزارش تشخیص پاستورلوز در یک گله اردک مولد

مقدمه و هدف: پاستورلوز یا وبای ماکیان، یکی از مهم ترین بیماریهای واگیردار موثر بر پرندگان اهلی و وحشی می باشد که معمولا با شیوع و مرگ و میر بالا رخ می دهد. این بیماری که نام دیگر آن سپتی سمی هموراژیک است، توسط باکتری موسوم به Pasteurella multocida ایجاد می شود و اغلب در اواخر تابستان، پاییز و زمستان شایع تر است.  مواد و روش کار: در اواخر فصل پاییز، پرندگان یک گله ۱۷۰ قطعه ای اردک مولد ۶ ماهه با علائم بی اشتهایی، اسهال، کاهش وزن، بی حالی، زمین گیری، کاهش تولید تخم و در برخی موارد عدم تولید تخم و تلفات به کلینیک دانشکده دامپزشکی دانشگاه شهید باهنر کرمان ارجاع داده شدند. در معاینات بالینی، چسبندگی ترشحات سفید و تیره به اطراف کلوآک نمایانگر وجود اشکال در دفع مواد غذایی بود. لاغری و ژولیدگی پرها در پرندگان دیده می شد. لاشه های موجود جهت بررسی کالبد گشایی ارجاع داده شدند. از بافت های کبد، طحال و خون قلب نمونه های هیستوپاتولوژیک و میکروبیولوژیک تهیه گردید. نمونه های هیستوپاتولوژیک پس از غوطه ور سازی در فرمالین ۱۰% به آزمایشگاه ارسال و نمونه های میکروبیولوژیک در محیط های هوازی و بی هوازی کشت داده شدند. نتایج و بحث: ضایعات کالبدگشایی شامل پرخونی عمومی لاشه، تورم و بزرگی کبد و طحال، خونریزی پتشی روی قلب و سطوح سروزی، تحلیل و شل شدن فولیکولهای تخمدان بود. در نمونه های هیستوپاتولوژیک، خونریزی در اندامها، نفوذ سلولهای آماسی به همراه کلنی های باکتریایی دیده شد. در نمونه های میکروسکوپیک پس از رنگ آمیزی، حضور باکتری گرم منفی وفاقد اسپور دیده شد. در بررسی های تکمیلی، علائم فوق به همراه نشانه های بالینی و یافته های آزمایشگاهی، وجود بیماری پاستورلوز را در گله تایید کرد. پاستورلا مولتی سیدا تا کنون از بیش از ۵۰ گونه از پرندگان اهلی و وحشی جدا شده است. تلفات این بیماری، معمولا در اردک هایی با سن بیش از ۴ هفته رخ می دهد و ممکن است به ۵۰ % هم برسد.  انتقال پاستورلوز در یک گله در درجه اول از طریق ترشحات دهان، بینی و ملتحمه پرندگان بیمار صورت می گیرد. همچنین لاشه پرنده ای که از فرم حاد بیماری تلف شده است می تواند به عنوان منبع عفونت مطرح باشد. فاکتور دیگر در معرفی آلودگی به گله، جعبه ها، کیسه های غذا و یا هر گونه تجهیزات آلوده مصرفی می باشد. بنابراین مدیریت مناسب و رعایت بهداشت جهت جلوگیری از ورود بیماری به گله از اهمیت بالایی برخوردار می باشد. Pasteurella multocida