بررسی کمی و کیفی اسانس رزین، برگ، شاخه های هرس شده و چوب درختان کاج ایرانی (کاج تهران) Pinus eldarica Medw.

با توجه به گستردگی کاشت درختان کاج ایرانی موسوم به کاج تهران و با نام علمی Pinus eldarica Medw.در فضاهای سبز شهری و جنگل های دست کاشت در ایران، برگ، چوب و شاخه های هرس شده این درختان همواره سهم بسیار بالایی از حجم زباله فضاهای سبز شهری را به خود اختصاص می دهد. در این پژوهش به منظور بررسی زمینه های بهره وری بیشتر و کاهش احتمال خطر آتش سوزی و هزینه نگهداری این درختان، اسانس تولیدی در شرایط تقطیر آبی از رزین، برگ، شاخه های هرس شده و چوب آنها از نظر کمی و کیفی مورد ارزیابی قرار گرفت. این مطالعه نشان داد رزین این درختان با تولید ۲۲% (حجمی/وزنی) اسانس از بازدهی بسیار بیشتری نسبت به شاخه های هرس شده (۱۵/۰%)، برگ (۰۸/۰%) و چوب (۰۲۵/۰%) آنها برخوردار بوده و استفاده از آن برای استخراج ترکیبات موجود در آن می تواند توجیه اقتصادی داشته باشد. در اسانس فراوان حاصل از رزین این درختان مونوترپن های هیدروکربنی سهم عمده ایی دارند این درحالی است که در اسانس اندک چوب آنها سهم سزکویی ترپن ها و دی ترپنوییدها از سهم مونوترپن ها بیشتر می باشد. از طرفی بازدهی بیشتر شاخه های هرس شده این درختان برای تولید اسانس نسبت به برگ و چوب آنها نشان دهنده اشتعال پذیری بیشتر شاخه های آنها می باشد. بنابراین جلوگیری از انباشتگی شاخه های هرس شده این درختان در سطح جنگل های دست کاشت می تواند احتمال آتش سوزی را به ویژه در فصل های گرم سال کاهش دهد.

Keywords:

کاج ایرانی , اسانس , رزین , برگ , شاخه های هرس شده , تراشه چوب , اشتعال پذیری , Pinus eldarica Medw