بازنمایی موازین و نسبت های عروضی دیوان مولانا خالد نقشبندی با تکیه بر اشعار فارسی، کردی و عربی

مولانا خالد نقشبندی، از اقطاب صوفی و دانشمندان و متکلمین و شاعران بنام کرد است که غیر از آثار متعدد در علوم اسلامی و عرفان و تصوف، در قالب های گوناگون شعری، از جمله: قصیده، قطعه، غزل و مثنوی اشعاری به فارسی و کردی و عربی سروده است؛ که در این پژوهش، اوزان عروضی این شعرها، برپایه موازین و قواعد دانش عروض، بررسی و تحلیل شده است. تنوع اوزان عروضی و آشنایی این شاعر با اوزان گوناگون فارسی و عربی، وجهه ادبی اشعار وی را نمایان و برجسته کرده است. نتایج به دست آمده نشان می دهد که تنوع اوزان عروضی در اشعار فارسی وی بیشتر از اشعار کردی و عربی است. نکته بدیع و زیبا در اشعار وی آن است که در سرایش مثنوی-های فارسی از بحور ویژه شعر عربی بهره برده است و از اوزان ویژه شعر رباعی، در سرایش قالب-های شعری قطعه و غزل سود جسته است. اوزان اشعار کردی وی هجایی و فولکلوریک است وی اندیشه ها و باورهای صوفیانه خویش را در اشعار فارسی به شیوه شاعران سبک عراقی و متابع با اوزان به کار داشته در آثار آنان بیان داشته است.

Keywords:

مولانا خالد , اوزان عروضی , شعر فارسی , شعر کردی , شعر عربی