اکفراسیس، توصیف و رئالیسم در مجموعه داستان کوتاه زائری زیر باران

عنصر توصیف، همواره از پایه های اساسی ادبیات داستانی، با هر سبک نوشتاری محسوب می شود؛ اما نمود آن در آثار رئالیستی، از تشخص بیشتری برخوردار است؛ زیرا فضای کافی برای ارائه یک توصیف کلامی، یعنی اکفراسیس، جهت تجسم هرچه بهتر مخاطب، باز است. در دهه های اخیر، نظریه های متعددی از کارکردهای توصیف در آثار مختلف نظریه پردازان غربی مطرح شده و در باب اهمیت این عنصر، سخن ها رفته است. بر همین اساس، اثر رئالیستی زائری زیر باران، از احمد محمود، مبنای پژوهش قرار گرفت. احمد محمود از جمله نویسندگان برجسته و ممتاز دوران معاصر است که محیط و جغرافیا بر زبان و سبک نویسندگی او اثر گذاشته است. این برداشت، بدون شک، به دلیل قدرت عنصر توصیف در داستان های اوست. مجموعه زائری زیر باران، شامل دوازده داستان کوتاه است. این داستان ها در عین سادگی بیان و محتوا، ترسیم کننده سبک توصیف گرای نویسنده در بیان مضامین و دغدغه های غالب اوست. با تعمق و غور در این مجموعه، به درستی درمی یابیم که توصیف، از جوهره های اصلی این اثر محسوب می شود و نحوه روی دادن حوادث، احوال شخصیت ها و موقعیت ها با قلم توصیف گرای نویسنده، جهانی هنری را می آفریند. این توصیفات، به داستان، حالت نمایش نامه می دهند و رئالیستی اند. در این پژوهش درمی یابیم که هدف نویسنده از توصیف، نشان دادن درد و رنج و ناکامی مردم جنوب است و به طور مستقیم و غیرمستقیم، فقر و استبداد حاکم بر جهان داستانی خود را به خواننده القا می کند. این پژوهش با شیوه توصیفی-تحلیلی و روش کتابخانه ای انجام گرفته است. سعی شده ضمن بیان اجمالی مفاهیم اکفراسیس و توصیف (تاریخچه و کارکردهای توصیف)، توصیفات موجود در اثر رئالیستی مذکور با ذکر شواهد کافی، بررسی شده و هدف نویسنده از آوردن این گونه توصیفات نقد شود.

Keywords:

احمد محمود , داستان , زائری زیر باران , توصیف , کارکردهای توصیف , رئالیسم