بلاغت پرسش در غزل سلمان ساوجی

سلمان ساوجی از جمله شاعرانی است که از ظرفیت های بلاغی جمله های پرسشی در اشعارش به طور گسترده ای بهره برده است. مطالعه غزل سلمان ساوجی از دیدگاه تحلیل اغراض ثانوی جمله، راهی به شناخت سبک غزل و لایه های فکری وی محسوب می شود. از آنجا که سلمان در غزل، ۵۲۱ پرسش بلاغی را در ۳۹ غرض ثانوی به کار برده است؛ مطالعه غزل وی از زاویه منظورشناسی جمله های پرسشی، ضروری به نظر می رسد. پژوهش پیش رو اغراض ثانوی جمله های پرسشی و دسته بندی آن ها را در غزل سلمان ساوجی بر اساس روش توصیفی- تحلیلی و بر مبنای مطالعات کتابخانه ای کاویده است. یافته های پژوهش نشان می دهد شاعر با طرح سوال بلاغی، چهار هدف را دنبال می کند که عبارت اند از: افزایش بار عاطفی کلام، اغراق، برجسته سازی و تاکید کلام، کاهش بار آمرانه و توبیخی جمله و جلب تایید، مشارکت و همراهی مخاطب. سلمان توانسته است از طریق چینش هنرمندانه واژگان و دست کاری آگاهانه نحوی از رهگذر آفرینش پرسش های بلاغی، معانی تازه‎ای بیافریند تا از طریق ایجاد تکثر معنایی و چندلایگی در متن، بر تاثیر کلامش بیفزاید و مخاطب را با کاربرد و کارکرد چنین پرسش های بلاغی به اقناع برساند.

Keywords:

بلاغت , دانش معانی , جمله های پرسشی , منظورشناسی , سلمان ساوجی