استعاره مفهومی و فردیت خلاق ادبی

آیا استعاره های مفهومی در شعر، همان هایی هستند که ما با آن ها زندگی می کنیم؟ این مقاله در پی یافتن پاسخی برای این پرسش است. در این مسیر، نخست رابطه استعاره مفهومی و فرهنگ عمومی، تبیین و جایگاه استعاره های مفهومی در نظام شناختی مرسوم اجتماع، مشخص شده است. سپس ساختارهایی تکرار شونده معرفی شدند که مانند قالب هایی، شکل کاربرد انواع مختلف استعاره های مفهومی عمومی (فرهنگی) را تعیین می کنند. پس از این مقدمات سراغ استعاره در ادبیات رفتیم. فهمیدیم منبع شناختی شاعر با سایر افراد جامعه تفاوتی ندارد. نظام شناختی او نیز مانند دیگران، برآیندی از جامعه و فرهنگ است؛ اما استعاره فرهنگی در شعرش به طرزی دیگر جلوه می کند. پیش از توصیف این طرز بدیع، از منظر شناختی، دو نوع اصلی استعاره (مفهومی/تصویری یا غیرمفهومی) را تعریف کردیم و به وجوه تفاوت آن ها پرداختیم. در بخش بعدی مقاله، مرز استعاره فرهنگی و استعاره نوآورانه شاعر ترسیم گردید و در ادامه، ضمن ورود به این مرز، شگردهایی شناسانده شدند که استعاره را شاعرانه می کنند. در نهایت، سعی شد فردیت هنری بر اساس شکل کاربرد استعاره در شعر فهمیده شود. نتیجه آن شد که بیان خودکار مستقیم و ابداع استعاره مفهومی می توانند به ترتیب نمود کمینه و بیشینه فردیت هنری باشند.

Keywords:

Cognitive system , Cultural metaphor , Artistic method , Poetical metaphor , Individuality in art