سعدی در زنجیره شاعران عروضی (بررسی انتقادی اوزان کلیات سعدی بر مبنای متون چاپی و نسخ خطی، به همراه بحثی درباره شاعران عروضی تاریخ شعر پارسی)

Publish Year: 1398
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 34

This Paper With 26 Page And PDF Format Ready To Download

  • Certificate
  • من نویسنده این مقاله هستم

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این Paper:

شناسه ملی سند علمی:

JR_RHET-10-20_007

تاریخ نمایه سازی: 27 شهریور 1403

Abstract:

موضوع مقاله حاضر، بحثی درباره «عروضی» بودن سعدی، با به دست دادن معیاری در این باره و سپس «استخراج اوزان» و بحث در «خلاقیت های وزنی» در آثار سعدی است. نگارنده ابتدا پس از پیشنهاد دو معیار برای «عروضی» خواندن یک سراینده و بحث درباره شاعران عروضی تاریخ شعر فارسی، با توجه به دو معیار یادشده، تمامی اوزان اشعار کلیات سعدی را با جست وجو در متون چاپی و نیز برخی از نسخ خطی آثار وی احصا و در جدولی ارائه کرده است (ازجمله با بررسی اشعار عربی مستقل سعدی و نیز اوزان اشعار گلستان و معرفی اوزانی نویافته در گلستان. پیش از این ۲۷ وزن عروضی در مجموع آثار سعدی شناخته شده بود؛ اما در پژوهش حاضر، ۴۱ وزن عروضی نشان داده شده است؛: ۳۰ وزن در سروده های فارسی و ۱۳ وزن در اشعار عربی، با کسر ۲ وزن مشترک). بخش دوم پژوهش، به تحلیل خلاقیت های عروضی سعدی در اشعار گلستان اختصاص دارد. علاوه بر کثرت تعداد اوزان، ساخت اوزانی تازه با تصرف در اوزان عرب -که می توان آن ها را «اوزان ایرانی شده» نامید- و نیز آنچه نگارنده در پیوند بلاغت و وزن عروضی اشعار گلستان، «بلاغت موسیقایی» می خواند، از دلایلی است که می توان سعدی را «شاعری عروضی» خواند.

Authors

Mohammadamir Jalali

استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه علامه طباطبائی

مراجع و منابع این Paper:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :
  • ابن هشام، ابومحمد عبدالملک (۱۴۱۰ق)، السیره النبویه، عنی علیها و ...
  • ابن الجنان، ابوعبدالله (۱۴۱۰ق)، دیوان ابن الجنان الانصاری الاندلسی، به ...
  • الیاسی، حسین و محمدحسن فوادیان (۱۳۹۴)، نگاهی به برخی ویژگی ...
  • امیدوار، احمد. (۱۳۹۳)، تاثیر ایرانیان در پیدایش علم عروض عربی، ...
  • امیر معزی، محمد بن عبدالملک نیشابوری (۱۳۱۸)، دیوان امیر معزی، ...
  • جلالی، محمدامیر (۱۳۹۶)، نگاهی توصیفی- تحلیلی به عروض و قافیه ...
  • حسن لی، کاوس (۱۳۸۰)، فرهنگ سعدی پژوهی، شیراز: بنیاد فارس ...
  • حسنی، حمید (۱۳۸۳)، سنجش عروضی اشعار عربی سعدی، فصلنامه شعر ...
  • خانلری، پرویز (۱۳۷۳)، وزن شعر فارسی، چ۶، تهران: توس. ...
  • خانلری، پرویز (۱۳۲۷)، تحقیقانتقادیدرعروض فارسیوچگونگیتحولاوزان غزل، تهران: دانشگاه تهران.. ...
  • سعدی، مصلح بن عبدالله (۱۳۸۱الف)، بوستان سعدی (سعدی نامه)، به ...
  • سعدی، مصلح بن عبدالله (۱۳۸۱ب)، گلستان سعدی، به تصحیح و ...
  • سعدی، مصلح بن عبدالله (۱۳۸۵)، غزل های سعدی، به تصحیح ...
  • سعدی، مصلح بن عبدالله (۱۳۷۲)، شعرهای عربی سعدی شیرازی، تصحیح ...
  • سعدی، مصلح بن عبدالله (۱۳۸۸)، کلیات دیوان سعدی، تصحیح فصیح ...
  • سعدی، مصلح بن عبدالله (۱۳۸۹)، کلیات سعدی، به کوشش مظاهر ...
  • سعدی، مصلح بن عبدالله (۱۳۸۳)، کلیات سعدی، بر اساس تصحیح ...
  • سعدی، مصلح بن عبدالله (۷۳۲ق)، کلیات سعدی، نسخه خطی، کتابخانه ...
  • سعدی، مصلح بن عبدالله (بی تا)، کلیات سعدی، نسخه خطی ...
  • سعدی، مصلح بن عبدالله (بی تا)، کلیات سعدی، نسخه خطی ...
  • سعدی، مصلح بن عبدالله(۸۰۵ق)، کلیات سعدی، نسخه خطی به شماره ...
  • سعدی، مصلح بن عبدالله (۷۵۳ق)، کلیات سعدی، نسخه خطی به ...
  • سعدی، مصلح بن عبدالله(۷۸۴ق)، کلیات سعدی، نسخه خطی به شماره ...
  • سعدی، مصلح بن عبدالله (۷۲۸ق)، کلیات سعدی، میکروفیلم شماره ۹۱۱۶، ...
  • سعدی، مصلح بن عبدالله (۱۳۴۶)، گلستان سعدی، [منسوب] به خط ...
  • سمیعی گیلانی، احمد (۱۳۹۰)، اوزان شعر در غزلیات سعدی، در: ...
  • شفیعی کدکنی، محمدرضا (۱۳۹۶)، موسیقی شعر، چ۱۷، تهران: آگه.. ...
  • شمیسا، سیروس (۱۳۹۴)، آشنایی با عروض و قافیه، ویراست چهارم، ...
  • شمیسا، سیروس (۱۳۷۶)، اوزان تازه و نادر در دیوان خواجو، ...
  • فرزاد، مسعود (۱۳۴۹الف)، مجموعه اوزان شعری فارسی، مجله خرد و ...
  • فرزاد، مسعود (۱۳۴۹ب)، عروض رودکی، مجله خرد و کوشش، دوره ...
  • فرزاد، مسعود(۱۳۴۹ج)، عروض مولوی، مجله خرد و کوشش، دوره دوم، ...
  • فرزاد، مسعود (۱۳۵۰)، عروض حافظ، مجله دانشکده ادبیات و علوم ...
  • فیروزیان، مهدی (۱۳۹۲)، بررسی عروضی غزل های منزوی، نامه فرهنگستان، ...
  • قهرمانی مقبل، علی اصغر (۱۳۹۰)، عروض و قافیه عربی، تهران: ...
  • کمالی، مهدی، محمدکاظم کهدویی و سیدمحمود الهام بخش (۱۳۸۸)، بررسی ...
  • گنجور، کتابخانه شعر فارسی (۱۳۹۶)، آمار اوزان عروضی خواجو، Ganjoor.net، ...
  • متنبی، ابوطیب احمدبن الحسین (۱۴۰۳ق)، دیوان المتنبی، بیروت: دار بیروت ...
  • مولوی، جلال الدین محمد بلخی (۱۳۸۶)، دیوان کبیر، کلیات شمس ...
  • نجفی، ابوالحسن (۱۳۹۵)، تازه ترین اظهارات شادروان ابوالحسن نجفی درباره ...
  • نجفی، ابوالحسن و احمد سمیعی (۱۳۷۴)، پاره های موزون گلستان، ...
  • وحیدیان کامیار، تقی (۱۳۷۰)، بررسی منشا وزن شعر فارسی، مشهد: ...
  • وحیدیان کامیار، تقی(۱۳۸۹)، فرهنگ اوزان شعر فارسی، مشهد: دانشگاه فردوسی ...
  • وفایی، عباسعلی (۱۳۹۱)، شعر فنی و فن شعر، تهران: سخن.. ...
  • هدایت، رضاقلی خان (۱۳۸۴)، مدارج البلاغه، تصحیح حمید حسنی و ...
  • همدانی، رفیع الدین اسحاق بن محمد (۱۳۸۳)، سیرت رسول الله، ...
  • Elwell- Sutton (Laurence Paul) (۱۹۷۶), The Persian Metres, ۱st ed., ...
  • Musladini Sadi (۱۶۸۰), Rosarium Politicum sive Amoenum Sortis Humanae Theatrum, ...
  • نمایش کامل مراجع