مناط حجیت بنائات عقلایی معاصر در اندیشه اصولی امام خمینی(ره)

ظهور نهاد های نوپیدا و مستحدثه به شکل گیری بناءات عقلائی جدیدی می انجامد که بررسی مناط حجیت آنها در راستای حل مسائل نوظهور ضروری به نظر می رسد. مساله مطرح این است که مناط حجیت این طیف از بنائات چیست؟ فرض بر این است که بنائات عقلائی معاصر، حجیت ذاتی دارند. مشهور دانشمندان اصول، قائل به حجیت غیر ذاتی بنای عقلاء هستند؛ به همین رو در مواجهه با بنائات مستحدثه و کشف موافقت شارع با محذورات و دشواری هایی روبرو می شوند. نتیجه پژوهش پیش رو مثبت نظریه غیر مشهور یعنی حجیت ذاتی بنائات عقلائی به ویژه بنائات عقلائی معاصر است. با دقت در آثار اصولی امام خمینی(ره) این نتیجه به دست می آید که دیدگاه معظم له متفاوت از دانشمندان اصولی است. بدین شرح که نسبت به بناءات غیر مستحدثه ضمن پذیرش حجیت اعتباری، نظریه عدم ردع را اختیار نمودند. اما در خصوص بناءات عقلایی معاصر می توان گفت که قائل به حجیت ذاتی می باشد؛ چراکه عقلاء (به ما هم عقلاء) به آن عمل کرده و عدم تمسک به آنها موجبات عسر و حرج و اختلال نظام را در پیش دارد. قاعده ملازمه، لطف و عنصر مصلحت این دیدگاه را تقویت می کند. پژوهش پیش رو با روش تحلیلی- توصیفی به این مهم پرداخته است.

Keywords:

بنای عقلاء , مسائل مستحدثه , عدم ردع , اختلال نظام , قاعده ملازمه , لطف