بررسی تزاحم و موجودیت آن در تعدد جرائم

یکی­ از موارد ضرورت تفسیر قوانین، تزاحمات موجود در میان مواد قانونی است که موجب ابهام در نحوه­ اجرای قانون می­گردد. تزاحم در مرحله­ اجرای قانون رخ داده و موجب می­شود که دو متزاحم، قابلیت جمع با یکدیگر نداشته باشند؛ به همین دلیل، نمی­توان همزمان به هر دو عمل کرد. در پژوهش حاضر، انواع تزاحم و راهکارهای حل آن با توجه به این­که میان دو متزاحم، ترجیحی وجود داشته باشد یا خیر، مطرح می­گردد. همچنین بررسی وجود یا عدم وجود تزاحم در تعدد جرائم مختلف اعم از جرائم تعزیری، حدود، قصاص و دیه از اهداف پژوهش حاضر می­باشد. تعدد معنوی، زمانی می­تواند مصداق تزاحم قرار گیرد که مبنای قانونگذار حکم به یک مجازات برای دو عنوان مجرمانه باشد؛ زیرا در این حالت، دو عنوان مجرمانه اقتضای دو مجازات را داشته و انتخاب یک کیفر برای دو عنوان مجرمانه، نقطه­ ایجاد تزاحم می­باشد که بایستی با توجه به راهکارهای موجود، تنافی حقوقی مذکور رفع گردد. همچنین زمانی که مقنن نظر به جمع مجازات­ها در تعدد مادی دارد، ممکن است تزاحم ایجاد گردد که قانونگذار با تقدم و تاخر مجازات­ها، به این نوع تنافی نیز پایان داده است. بنابراین، دستیابی به روش منطقی در جهت رفع تزاحم ­ها، به منظور ایجاد انسجام در درون نظام حقوقی ضروری است.

Keywords:

تزاحم , تعدد جرائم , قانون مجازات اسلامی