حفاظت بذرهای Medicago rigidula در دمای فراسرد با استفاده از دو روش شیشه ای شدن و کپسوله کردن-آبگیری

یونجه یکساله (Medicago rigidula) یکی از گونه های مرتعی و بومی ایران است و حفاظت از منابع ژنتیکی این گیاه مرتعی لازم و ضروری می باشد. بنابراین برای اولین بار در ایران بذرهای این گیاه در شرایط فراسرد با استفاده از دو روش شیشه ای شدن و کپسوله کردن-آبگیری با موفقیت حفاظت شدند. بذرها به مدت ۴ روز توسط سیلیکاژل در دسیکاتور آبگیری شدند و دو روش حفاظتی اعمال گردید. در روش اول یا روش شیشه ای شدن، بذرها به مدت ۲۰ دقیقه با محلول گلیسرول M۲ در سوکروز M۶/۰ بارگیری شدند؛ بذرهای بارگیری شده به کرایوویال های ml۲ حاوی cc۵/۰ محلول PVS۲ صفر درجه انتقال یافتند. در روش دوم یا روش کپسوله کردن-آبگیری، بذرها به مدت ۱۵ دقیقه در محلول اسید آلژینیک غوطه ور گردیدند و پس از آن به همین مدت به محلول CaCl۲ منتقل شدند. بذرهای کپسوله شده به مدت ۲۰ ساعت در دمای اتاق آبگیری شدند و به کرایوویال های ml۲ انتقال یافتند. هر دو گروه از بذرها به سرعت وارد نیتروژن مایع گردیدند. پس از ۶ روز بذرهای شیشه ای و کپسوله به مدت ۲ دقیقه در حمام آب مقطر سترون با دمای ۴۰ درجه سانتی گراد ذوب گردیدند و در فاصله های زمانی ۵، ۱۰ و ۱۵ دقیقه در محلول سوکروز ۲/۱ مولار با استفاده از شیکر شستشو داده شدند. آنگاه از ۳ روش بازیابی استفاده شد: ۱)آبشویی بذرهای شیشه ای و کپسوله و شاهد به مدت الف) ۳۰ دقیقه، ب) ۲۴ ساعت و انتقال بذرهای روش ۱ و ۲ به پتری های حاوی کاغذ صافی مرطوب، ۲) سترون کردن بذرهای شیشه ای، کپسوله و شاهد با هیپوکلریت سدیم ۵/۱% و انتقال آنها به محیط MS حاوی mgl-۱۵/۰ .GA۳ بدین ترتیب درصد زنده مانی بذرها در روش غیر سترون پس از ۴ روز و در روش سترون پس از ۱۸ روز اندازه گیری شد. درصد جوانه زنی بذرها پس از روش شیشه ای شدن و کپسوله کردن-آبگیری به ترتیب بین ۲/۹۹-۶/۹۸% و ۷/۹۹-۴/۹۸% بود.

Keywords:

Cryopreservation , vitrification , Encapsulation , Dehydration and Medicago rigidula