تعیین تیمار مطلوب جهت شکستن خواب و افزایش جوانه زنی بذر کیکم (Acer monospessulanum L.)

کیکم یکی از گونه های مهم موجود در جنگلهای غرب کشور می باشد که معمولا با بلوط همراه بوده و در سالهای اخیر به شدت از جمعیت آن کاسته شده است. بذر آن دارای خواب دوگانه بوده و جوانه زنی آن با مشکل مواجه است. در این بررسی، تاثیر سرمادهی به مدت ۳ و ۶ ماه، تیمار با اسید جیبرلیک (۲۵۰ و۵۰۰ میلی گرم در لیتر) پس از اعمال سرمادهی، خراش دهی با اسیدسولفوریک در دو زمان ۱۰ و ۲۰ دقیقه (تیمارهای فوق روی دو بستر کاغذ صافی و ماسه بادی استریل)، پیش تیمار گرما در تناوب C°۲۵-۱۵ و به دنبال آن سرمادهی روی بستر ماسه و بالاخره کاشت مستقیم بذر با غلاف سالم و یا خراشدهی شده در گلدان حاوی خاک مزرعه و قرار دادن در شرایط طبیعی بر جوانه زنی بذر کیکم با استفاده از طرح کاملا تصادفی با ۳ تکرار مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که سرمادهی به مدت شش ماه در بستر ماسه، به طور معنی داری (۰۱/۰p<) و به میزان ۳۳% درصد جوانه زنی بذر این گونه را افزایش داد. اثرهای متقابل سرما و بستر، نیز در ارتباط با جوانه زنی معنی دار (۰۵/۰p<) بود. کاربرد اسید جیبرلیک، اگرچه باعث افزایش درصد جوانه زنی شد، اما استقرار دانه رستها نسبت به شاهد ( فقط سرما) کاهش نشان داد. تیمار اسیدسولفوریک بر جوانه زنی بذر موثر واقع نشد. پیش تیمار گرما و اعمال سرمای بعدی باعث افزایش قابل قبول درصد جوانه زنی (۲۶%) شد. خراشدهی بذر و نگهداری در شرایط مزرعه باعث بیش از دو برابر شدن تعداد بذرهای جوانه زده شد. بنابراین بهترین شرایط برای جوانه زنی بذر این گونه در آزمایشگاه، ضدعفونی سطحی و سرمادهی به مدت شش ماه در بستر ماسه بود.

Keywords:

germination , Seed dormancy , Acer monospessulanum and montpellier maple