تجزیه رشد بهره وری عوامل تولید محصول برنج در ایران: کاربرد رهیافت تحلیل مرزی تصادفی

برنج یکی از محصولات مهم کشاورزی بوده که بهبود بهره وری عوامل آن پیش شرط اساسی افزایش تولید این محصول است. هدف مطالعه حاضر تجزیه رشد بهره ­وری کل عوامل تولید محصول برنج در ایران است. داده­ های موردنیاز برای استان های مختلف و مربوط به دوره زمانی ۱۳۹۹-۱۳۷۹ از وزارت جهاد کشاورزی و مرکز آمار ایران تهیه گردید. با بکارگیری رهیافت پارامتریک (رهیافت مرزی تصادفی)، رشد بهره­ وری و مولفه­ های اثرگذار آن ازجمله تغییرات مقیاس و تکنولوژی مورد ارزیابی قرار گرفتند. با برآورد تابع هزینه ترانسلوگ، میانگین رشد سال­های مورد مطالعه بهره­ وری کل عوامل ۱/۲ درصد محاسبه شد. بر طبق یافته­ ها، رشد بهره ­وری عوامل تولید در کشور مثبت بوده است وعمده این تغییرات ناشی از بهبود تکنولوژی­های مورد استفاده بوده است. از آنجائی که تغییر تکنولوژی سهم قابل ملاحظه­ای در ارتقای بهره ­وری عوامل در این رهیافت دارا است لذا توصیه می­ شود که در فرآیند تولید محصول برنج از نمادهای فناوری شامل بذر اصلاح شده، ماشین­ های مناسب، کودها و محلول­های تغذیه­ ای بهره­ گرفته شود. نتایج حاصله از اطمینان کافی برخوردار بوده و پیشنهاد می­ شود در مطالعات آتی نیز حتی­ الامکان از رویکرد پارامتری استفاده به عمل­ آید.

Keywords:

برنج , تحلیل مرزی تصادفی , تغییرات تکنولوژی , رشد بهره وری , ایران