تحلیل محتوای کتاب های درسی هدیه های آسمانی دوره ابتدایی از منظر مولفه های دینی و ساحت های شش گانه تعلیم و تربیت (مورد مطالعه : پایه سوم)

هدف پژوهش حاضر تحلیل کتب هدیه های آسمانی دوره ابتدایی ،پایه سوم می باشد. بدین منظور ابتدا با مشخص ساختن شش ساحت مصوب، با توجه به سند تحول بنیادین آموزش و پرورش به تعریف مشخصی برای هریک از آنها پرداخته شد. پس از آن هر یک از این مولفه ها در متن کتب با توجه به فراوانی آنها در جدول مقوله بندی بررسی شد. روش پژوهش ، توصیفی و از نوع تحلیل محتواست و رویکرد آن کاربردی می باشد. جامعه کتابهای درسی هدیه های آسمانی دوره ابتدایی پایه سوم سال ۱۴۰۲-۱۴۰۳را در بر می گیرد. عمده ترین نتایج پژوهش بیانگر آن است که در مجموع ۱۷۰ مولفه در کتاب سوم ابتدایی به کار رفته است . بیشترین توجه به محور های تعلیم و تربیت اعتقادی ، عبادی و اخلاقی شده، که در کنار آن توجه ای به منظر تعلیم و تربیت اقتصادی حرفه ای نشده است و پژوهش حاضر بررسی میزان توجه به مولفه های دین پروری در کتاب هدیه های آسمانی مقطع ابتدایی در سال تحصیلی ۱۴۰۲-۱۴۰۳ بود. به همین منظور از تحلیل محتوای کمی استفاده شد. واحد تحلیل در متن و پرسشها، جمله ؛ در تصاویر هم هر یک تصویر قرار گرفت . ابزار پژوهش شامل سیاهه تحلیل محتوا محقق ساخته بود که به منظور اطمینان از روایی آن، از نظرات ۹۰ نفر از صاحب نظران معارف اسلامی و علوم تربیتی استفاده ش د. یافته ها نشان مبحث اول از ساحت های ششش گانه به نام تعلیم و تربیت اعتقادی ، عبادی و اخلاقی هم با آمار قابل رویت نسبت به بقیه این شش ساحت بیشترین ارتباط را دارد که این خود یک حسن قابل توجه ای است و اما در کنار این هم باید مثلا به این مبحث هم اشاره ای نمود که مبحث ششم از این ساحت ها که تعلیم و تربیت اقتصادی حرفه ای نام دارد آماربشدت پایینی دارد که به زبان دیگر در اکثر دروس به آمار عدد صفر می رسد که باید این مورد ششم از ساحت را هم در نظر گرفت و توجه ویژه ای کرد که به حداقل به میانگین از آمار حد معقول برسد، باید این را هم لحاظ کرد که با وجود این ها میانگین آمار کلی از ساحت ها در حد قابل قبولی قرار دارد اما باید به تمامی مباحث و آمارها دقت کرد .علاوه بر این در خصوص مولفه های دینی ، ارائه الگوی تربیتی مناسب ،تعلیم مفاهیم دینی با بهره گیری از داستان و پاسخگویی کتاب به نیازهای معنوی و روانی دانش آموز به صورت مضاعف پرداخت شده است اما پاسخگویی به شبهات دینی ،اعتدال دین ، ترغیب دانش آموزان به حضور در مراسمات مذهبی و تاثیر مستحبات و مکروهات در بهداشت روانی و اجتماعی دانش آموزان مورد غفلت مولفان قرار گرفته است .

Keywords:

تحلیل محتوا , دین پروری , کتاب هدیه های آسمانی , محتوای درسی , ساحت های شش گانه , تعلیم و تربیت