پژوهشی در تنوع واژگان شعری؛ مطالعه منظومه »لیلی و مجنون« در آثار نظامی، جامی و امیرخسرو دهلوی بر طبق نظریه جانسون

شاعران ادب فارسی گنجینه ای از واژه ها و معانی هستند که قلمرو دانش خود را در بستر شعر به منصه ظهور رساندند. هرچه دایره لغات یک شاعر گسترده تر باشد، تعابیر و معانی متنوعتری را به مخاطب خود عرضه میکند. یکی از شیوه هایی که از طریق آن میتوان میزان گنجینه واژگانی یک شاعر را مورد مطالعه قرار داد، روش »سبکشناسی آماری جانسون« است که با کمک علم ریاضی، سعی در شناخت سبک شعری و کاربرد واژگانی یک شاعر دارد. در این پژوهش سعی شده تا با کمک نظریه جانسون منظومه »لیلی و مجنون« نظامی گنجوی، جامی و امیرخسرو دهلوی با هم مقایسه شود، تا به بررسی مساله تنوع واژگانی در سبک شعری سه شاعر منتخب پرداخته شود. در این پژوهش مشخص شد که نظامی نسبت به دو شاعر دیگر از تنوع واژگانی کمتری برخوردار است؛ اما سبک شعری او که ناشی از استفاده از واژه های خاص و ترکیبی در اشعارش است، بر دو شاعر دیگر ارجحیت داشته و همین امر عامل شهرت و ماندگاری بیشتر »لیلی و مجنون« نظامی در اذهان شده است. در این میان جامی بیشترین تنوع واژگانی و دایره گسترده تری از معانی را به خود اختصاص داده که تاکیدی بر اهمیت منظومه او پس از منظومه مذکور نظامی است.

Keywords:

تنوع واژگان , جانسون , نظامی , جامی , امیرخسرو دهلوی , لیلی و مجنون.