نقش طوفانهای شن و ماسه در عدم توسعه منطقه سیستان

وسعت ایران تنوع اقلیمی و مورفولوژیکی مختلفی را رقم زده که شش ناحیه زیست محیطی را به وجود اورده است یکی از انها نواحی حاشیه کویر می باشد. این بخش بیشتر محل احداث قناتها و ظاهرشدن ابهای عمیق در سطح زمین می باشد که محل تشکیل سکونتگاههای شهری و روستایی است که تقریبا ۳۰/ روستاهای کشور در این ناحیه است که تحت تاثیر بادهای گرم و خشک قرار دارد حدود یک چهارم از مساحت کشورمان به دلیل واقع شدن بر روی کمربند خشک وبیابانی جهان ، در ردیف اراضی بیابانی و شنزار قرار دارد. دشت سیستان با مساحتی بالغ بر ۱۵۰۰۰ کیلومتر مربع مساحت در شمال استان سیستان و بلوچستان واقع گردیده و میانگین بارش حدود ۵۰ میلی متر و میران تبخیر بالقوه ۵۰۰۰ میلیی متر بیانگر حاکمیت شرایط خشک و بیابانی منطقه می باشد. وقوع بادهای ۱۲۰ روزه در دشت سیستان که معمولا" از ۱۵ خرداد شروع و تا ۱۵ مهر ادامه می یابد، در سالهایی که تالاب هامون پرآب است بادی فرحبخش و مطبوع بوده و سبب نشاط و سرزندگی در منطقه می گردد. وقوع خشکسالیهای مکرر_سالهای اخیر و به تبع آن کاهش ورودی آب رودخانه هیرمند، سبب خشک شدن کامل بستر دریاچه هامون گردیده و وسعت ۴۵۰ هزار هکتاری آن به کانون ماسه و گردوغبار تبدیل شده است .این تحقیق با استفاده از مطالعات کتابخانه ای و مطالعه میدانی و استفاده از تصاویر هوایی واستفاده از GIS به بررسی منطقه پرداخته شده است همچنین نتایج تحقیق نشان می دهد حیات منطقه سیستان به آب دریاچه هامون ، خشک شدن آن تاثیرات متعدد نامطلوب زیست محیطی ، اقتصادی، اجتماعی ، سیاسی و امنیتی مانند نابودی فعالیت های کشاورزی و دامپروری، مدفون شدن مناطق مسکونی در زیر خاک و تردد قاچاقچیان از بستر رودخانه را به دنبال داشته و سبب ناپایداری توسعه منطقه شده است .

Keywords:

طوفان شن , بازدارنده توسعه , اثرات نامطلوب , منطقه سیستان .