تحلیل گفتمان در سه غزل منتخب حافظ مقاله

اشعار و غزلیات حافظ سرشار از انواع گفتمانهای انتقادی ، کلامی ، دینی و اخلاقی و طریقتی است . در این سه غزل مورد بررسی قرار گرفته در برخی از ابیات شاهد در کنار هم قرار گرفتن دو یا سه گفتمان به صورت توامان هستیم . این مقاله با هدف تحلیل گفتمانهای موجود در سه غزل منتخب از مجموع غزلیات حافظ با استفاده از روش مطالعات کتابخانه ای صورت پذیرفته است . یافته ها نشان می دهد که در غزلهای حافظ نوعی تناقض میان گفتمانها را نیز مشاهده می کنیم . این تناقض ها همانگونه که ذکر شد گاه دو به دو در میان گفتمانها اتفاق می افتند و گاه در درون یک گفتمان شکل می گیرند؛ از این رو می توان از چهار نوع تناقض کلی در شعر حافظ نام برد که در میان گفتمان کلامی و گفتمان انتقادی ، گفتمان اخلاقی و گفتمان عرفانی ، گفتمان جبرگرایانه و گفتمان اخلاقی و یک تناقض درون گفتمانی که در درون گفتمان کلامی او وجود دارد.

Keywords:

گفتمان انتقادی , گفتمان دینی , گفتمان کلامی , گفتمان طریقتی .