سیرتحول پسوند (اک) از فارسی باستان به فارسی نو

در گذشته زبان فارسی ،پسوندهای فعلی کارکردهای گوناگونی برعهده داشتند .ازجمله کارکردها، معنای اصلی فعل را گسترش یا محدود ویابه کلی دگرگون می کردند. غالب پسوندهای فعلی دراصل هم به جای قید به کار می رفتند وهم به عنوان حرف اضافه .در دوره میانه زبان فارسی،ازکارکردهای نقشی آنها به تدریج کاسته شد وزبان به سمت تحلیل شدگی پیش رفته وپسوندهای فعلی کمتر باعث تغییر معنای واژگانی فعل میشوند .به دیگرسخن، به صورت پسوندهای تثبیت شده در دوره میانه وسپس در دوره بعدی ظاهرشدند.ونقش های گوناگون دستوری را برعهدهگرفتند.یکی از صورت های واژگانی پسوند (-ک) درزبان فارسی امروزاست.که چنین روندی را پشت سر گذاشته وموضوع این مقاله هم سیرتحولات تاریخی ونقش آن درزبان فارسی است. می توان عنوان کردکه پسوند (-ک) یکی از پرکاربردترین پسوندهای زبان فارسی است.ودراین مقاله سیرتحول (-ک) از دوره باستان تا فارسی امروز بررسی می شود وبه کارکردهای آن در ادوارمختلف زبان فارسی اشاره می گردد. یکی از صورتهای زبانی که در تحولات زبان کارکردهای گوناگونی از خود بروز داده است و نقش های دستوری مختلفی را بر عهدهگرفته است پسوند «-ک» است. جکسن و کنت فهرست نسبتا جامعی از پسوندهای زبان اوستایی و فارسی باستان همراه با معانی آنها را ارائه کرده و همانجا متذکر شده اند که این صورتها به تواتر سه نقش عمده را بر عهده داشته اند، یعنی قید، حرف اضافه وپسوند فعل. غالب اینپیشوندها در گذر از دوره باستان به فارسی میانه به صورت قالبی و رسوبی در افعال دیده میشوند که زایایی خود را از دست داده اند. برخی ازپژوهشگران از جمله صمصامی، فرشیدورد و ابوالقاسمی و فهرست های متنوعی از این پسوندها را معرفی کرده اند.

Keywords:

پسوند , فعل , قید , فارسی باستان