آیین دادرسی کیفری در تاریخ بیهقی: دیوان ها و روند رسیدگی

یکی از مواردی که اخبرا بسبار توجه پژو هشگر ان را به خود جلب کرده مطالعاتمبان رشته ای است.در پژوهش حاضر ما تاریخ بیهقی را به منظور پبوند«ادبیات» و «حقوق کیفری» برگزیدیم .با تاملی در این اثر درخشان ادب فارسیمی توان رگه هایی از چگونگی نظام کیفری حاکم بر عصر غزنویان را به دستآ و رد . نتیجه ی به دست آمده آن بود که بخش هایی از تشکیلات اداری غزنویان کهبه نوعی با نظام قضایی هم در ارتباط بودند شامل این موارد می شد: دیوانوزارت، عرض، رسالت، مظالم، اشراف، استیفا و قضا. آیین دادرسی کیفری باتوجه به موارد ذکر شده در تاریخ بیبهقی از مراحل ئابتی پبروی نمی کند . تنهادادگاهی که بیبهقی به صراحت از آن در کتاب خود نام برده «مظالم» است که درآن پادشاه یا جانشین او به رسیدگی به شکایات مردم می پرد اختند. کشف جرم وتحقبقات مقدماتی همراه با تجسس در شخصی سترین امور افراد بود و به طور کلیجاسوس گماشتن بر افراد از رایج ترین امور این عصر بود .گاهی اختلافات شخصیو کینه توزی ها باعث برخوردی نامناسب، خشونت بار (همراه با شکنجه واکراه) و به دور از ادب با متهم می بشد و به این صورت حکمی ناعادلانه نبزدر باب وی صادر می گشت. فقط در برخی شر ایط خاص به دستور اسلام در اینزمینه ها عمل می شدو به طور کلی آیین دادرسی کیفری پبروی چند انی از شرعندارد و بیشتر رسیدگی ها عرفی است.

Keywords:

آیین دادرسی کیفری , تاریخ بیهقی , دیوان , مجازات , جرم