الگوی قرآنی سلامت روان بر اساس مولفه های مثبت نگری مبتنی بر تحلیل محتوای قرآن کریم در دانشجو معلمان دانشگاه فرهنگیان

قرآن کریم مرجع کامل مثبت نگری و راهنمای عمل انسان در دستیابی به سلامت روان است. زیست مومنانه و عمل به آموزه های قرآنی آرام ترین، شادترین و رضایت مندانه ترین نوع زندگی برای انسان را به دنبال دارد. فرضیات اساسی روان درمانگری سنتی مکاتب مختلف بر دیدگاه انسان شناسی آن ها مبتنی است که عمدتا توجه به نقاط منفی وجودی مانند بیماری ها و آسیب های روانی و در بعد مثبت نگری به کسب حداکثر بهزیستی ذهنی و لذت طلبی معطوف است. اینکه در الگوی مشاوره ای مثبت نگری چندبعدی قرآن کریم سلامت روان و نحوه حصول به آن چگونه تبیین می شود، امکانی است که مقاله حاضر درصدد پاسخگویی به آن است. داده های پژوهش با استفاده از تحلیل محتوای کیفی مولفه های مثبت نگری آیات قرآن کریم در چهار مضمون (ارتباط با خدا، خود، دیگران و طبیعت)؛ در چهار مقوله اصلی (ایمان، شناخت نفس، فضائل انسانی بین فردی و ادراک حضور خالق) و در ۳۱ مقوله فرعی به صورت هدفمند از۴۰۰ آیه شریف قرآن کریم انتخاب و با استفاده از ترجمه تفسیر المیزان در مقولات اشاره شده کدگذاری شد. سپس میزان نسبت روایی محتوایی (CVR) متخصصان در تمامی مولفه ها بین ۷۷درصد تا ۹۲درصد و برای شاخص روایی محتوایی (CVI) بین ۸۸درصد تا ۹۶درصد استخراج شد. یافته ها نشان داد مولفه های مثبت نگری آیات قرآن کریم مبنای مناسبی برای تبیین پدیده های روان شناختی و سلامت روان است که در چارچوب رابطه چهارگانه و با محوریت ایمان و دلبستگی به خداوند، او را در دستیابی به سلامت روان هدایت می کنند. بنابراین می توان ادعا کرد که مولفه های مثبت نگری و اثربخشی آن در تامین سلامت روان در قرآن موجود و به خوبی تبیین شده است. با استناد به این زمینه، الگوی مشاوره ای مثبت نگری مبتنی برآموزه های اسلامی ایرانی تدوین و اعتباریابی شد.

Keywords:

روان درمانی , دین داری , مثبت نگری , قرآن کریم , سلامت روان