عوامل موثر بر مطالعه زدگی دانش آموزان – رویکرد فراترکیب

در حالی که فرهنگ مطالعه باید به عنوان یک عنصر اصلی در یادگیری، والاترین جایگاه را در میان دانش ­آموزان دارا باشد اما متاسفانه به دلایل گوناگونی، مطالعه از چنین موقعیتی برخوردار نشده و امروزه، عادت به مطالعه اهمیت خود را در میان دانش ­آموزان از دست داده است. هدف از پژوهش حاضر، شناسایی عوامل موثر بر مطالع ه­زدگی دانش ­آموزان بود. بر این اساس، این پژوهش با روش کیفی و رویکرد فراترکیب انجام شد. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه مقالات و اسناد خارجی از سال ۲۰۰۲ تا ۲۰۲۲ و فارسی از سال ۱۳۸۱ تا ۱۴۰۱ بود که از بین ۲۶۳ مقاله که با معیارهای شمول پژوهش همخوانی داشتند، ۸۸ مقاله به عنوان مقالات نهایی انتخاب شدند. تجزیه و تحلیل داده­ ها با استفاده از روش تحلیل مضمون انجام گرفت و ۴۰ مضمون پایه در ۴ مضمون سازمان دهنده «عوامل فردی» (اعتیاد به اینترنت و استفاده از فضای مجازی، تماشای تلویزیون، نداشتن آگاهی از فواید مطالعه و ...)، «عوامل خانوادگی» (تحصیلات پایین والدین، نداشتن کتابخانه خانگی و ...)، «عوامل اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی» (ناتوانی مالی در خرید کتاب برای مطالعه، محیط و فضای نامناسب مطالعه و ...) و «عوامل نظام آموزشی» حجم زیاد کتب و تکالیف درسی، پژوهش محور نبودن تکالیف محوله به دانش ­آموزان و ...) به عنوان عوامل موثر بر مطالع ه­زدگی دانش ­آموزان شناسایی شدند. با توجه به شبکه مضامین به دست آمده از عوامل مطالع ه­زدگی شناسایی شده، مسئولان آموزش ­و­پرورش می ­توانند با برنامه­ ریزی بهتر و برنامه عملیاتی مناسب برای حذف و کاهش اثر عوامل شناسایی شده و بهبود وضعیت مطالعه دانش ­آموزان اقدامات لازم را انجام دهند.

Keywords:

آسیب شناسی مطالعه , مطالعه زدگی , مطالعه زدگی دانش آموزان