مطالعه درباره چیستی هنر و سلسله مراتب هنرها در قرآن بر اساس زیباشناسی کانت

قرآن چه نظری درباره هنر دارد و چه دسته بندی در باب سلسله مراتب هنرها ارائه می دهد؟ برای پاسخ به این پرسش به معیار سنجش نیاز داریم. از قرن هجدهم که به درستی قرن ذوق نامیده شده این معیار را انتخاب کردیم همگان در حوزه زیباشناسی بر این باور هستند که مسائل خاص این حوزه در این قرن شکل گرفته اند. رای نگریستن و بدست آوردن زاویه دید در قرآن از آن به روش توصیفی-تحلیلی بهره می جوییم. کانت معیار اهمیت هنرها را دخالت در بازی آزاد فاهمه و تخیل می داند که مبتنی بر فرم است. هچنین آثار هنری از لحاظ بیان ایده ها نیز تقسیم بندی می کند. به نظر می رسد در قرآن هم بیان ایده ها اهمیت دارد که برگرفته از مفاهیم اخلاقی است. نتایج این نگریستن از پشت عینک کانتی این است که دسته بندی کانت از هنرهای زیبا شامل هنر سخنوری شعر و خطابه، هنرهای تجسمی، هنر پلاستیک (پیکره تراشی و معماری) و هنر نقاشی (بوستان آرایی و دکوراسیون)، بازی تاثرات حسی و موسیقی و هنر، بازی رنگ ها، هنرهای ترکیبی درام-آوا-رقص است. دسته بندی قرآن از هنرها شامل هنر در واژگان و آیات که هنر کلامی ست، هنر دیدن و شنیدن، هنر فصاحت، هنر نقاشی و تصویری و هنرهای دستی و زیبا شامل نجاری، معماری، هنرهای مربوط به ساخت زره و تزئینات پارچه و در مرحله بعد مجسمه سازی است. در بیان ایده و روح و اهمیت هنرهای کلامی با این تاکید در صدر جدول سلسله مراتب هنرها کانت و قرآن علیرغم تفاوتهای خاص با هم اشتراک دارند.

Keywords:

زیباشناسی , چیستی هنر , فلسفه هنر , نظام سلسله مراتب هنرها , کانت , قرآن