بازخوانی اندیشه های سیاسی و دینی اسرار احمد

اندیشه سیاسی اسرار احمد بازتاب سه جریان فکری است که از آزاد، اقبال و مودودی شروع شده بود، اما این اندیشه ها در فرآیند زمانی و ذیل شرایط سیاسی- اجتماعی، تاثیر خود را نشان دادند. مساله اساسی پیش رو، شناساندن تحول فکری وی، در فرآیندی زمانی و زمینه ای تاریخی و تبیین اندیشه های سیاسی این متفکر و نظریه پرداز است. براساس روش تاریخی- تحلیلی، احمد نخست تابع افکار آزاد در ایده بازگشت به قرآن و اندیشه اصلاح فکری اقبال بود و در راستای دنبال کردن این اهداف، «مرکز انجمن خدام القرآن» را در سال ۱۹۷۲ میلادی بنیان نمود و نخستین کتابش را نیز در همین چهارچوب تالیف کرد. در مرحله بعد، تاثیر تفکر انقلابی مودودی و اصلاحی اقبال بیشتر نمایان شد و «تنظیم اسلامی» را در ۱۹۷۵میلادی راه اندازی کرد، سرانجام با بازگشت به اندیشه آزاد در جنبش خلافت و انقلاب اسلامی مودودی، در سال ۱۹۹۱ میلادی «تحریک الخلافت» را به منظور انقلاب همه جانبه و استقرار نظام خلافت تشکیل داد. نظریه سیاسی احمد در مرحله اخیر، ترکیبی از نگرش سنتی اهل سنت در باب خلافت و شیوه های مدرن غربی درباره حکومت نیز بود. در این نگرش چند عنصر اساسی آشکار است که به ترتیب می توان به موارد زیر اشاره کرد: قائل شدن به اهل ذمه، محدود شدن نقش زنان در انتخابات، انتخاب خلیفه از سوی مردم برای یک دوره زمانی محدود، نقش اجتهاد و جهاد تبلیغی.

Keywords:

اسرار احمد , بازگشت به قرآن , اصلاح فکری , حکومت اسلامی , خلافت , اجتهاد