نمودهای پوپولیسم در سیاحتنامه ابراهیم بیگ

انقلاب مشروطیت ایران تحول عظیمی را در ادبیات فارسی ایجاد نمود و باعث روی آوردن شاعران و نویسندگان این دوره به مفاهیم و مضامینی غیر از آنچه که در قدیم بوده است؛ گردید. دوره مشروطه، دوره بیداری ایرانیان بود. مردم ایران در دوره مشروطه کم کم با دنیای غرب آشنا شدند. نتیجه این بیداری نگاه تازه به جهان و جامعه خود بود. چند دهه قبل از انقلاب مشروطه یعنی در دهه ۱۸۷۰ جنبش اجتماعی پوپولیسم در میان روشنفکران روسیه پدید آمد و کم کم اندیشههای این جنبش به نقاط دیگر جهان منتشر شد. پوپولیسم روشی سیاسی است که از حقوق مردم عامه در برابر گروه نخبه یا روشن فکر طرفداری نشان می دهد. ادیبان و اندیشمندان جهان از اندیشه های این جنبش در آثارشان بهره برده اند. شاعران و نویسندگان عصر مشروطه نیز، تحت تاثیر ادبای جهان، و با مشاهده اوضاع نابسامان کشور، از آموزه های پوپولیسم استفاده کردند و سعی بر آگاهی مردم داشته و برای بهبود اوضاع جامعه تلاش می کردند. زین العابدین مراغهای از جمله نویسندگانی بود که با نگارش سیاحت¬نامه ابراهیم¬بیگ تعصب خود را نسبت به ایران نشان داد و در بیداری جامعه گام موثری برداشت. در این جستار به روش توصیفی تحلیلی جنبه¬های گوناگون تفکرات پوپولیستی در سیاحت نامه ابراهیم بیگ مورد تحلیل قرار گرفته است. نتایج تحقیق بیانگر آن است که نویسنده اهداف پوپولیسم را به صورت مثبت و تاثیرگذار درجهت رفع مشکلات مردم و رسیدن به عدالت اجتماعی به کار برده است.

Keywords:

پوپولیسم , ادبیات پوپولیستی , مشروطه , زین العابدین مراغه ای , سیاحت نامه.