تاملی در نقش اراده جمعی در مشروعیت حکومت از رهگذر تحلیل عبارت «انما یستدل علی الصالحین» در نامه ۵۳ نهج البلاغه

این پژوهش نسبت خواست مردم و مشروعیت حکومت را از رهگذر ارائه تفسیری نوین از عبارت "انما یستدل علی الصالحین بما یجری الله علی السن عباده" مرقوم در عهدنامه مالک اشتر، بررسی کرده است. از این رو، کوشیده شده است مجالی برای این عبارت بسان دلیلی در مقام بحث از مشروعیت حکومت، گشوده شود. بدین منظور پس از طرح معنای مشروعیت که همانا قانونیت و حق حاکمیت است و بیان عمده نظریه ها در باب خاستگاه آن، به ارائه تفسیرهای محتمل عبارت مذکور پرداخته شده است. پرسش های اساسی پیرامون این عبارت از این قرار است که: آیا گستره اعتبار خواست عباد، که اجمالا استظهار می شود، صرفا به نحو پسین(پس از تحقق حکومت) بوده و یا به گونه پیشین(پیش از تحقق حکومت) هم می تواند باشد؟ و دیگر این که آیا دامنه این اعتبار شامل توده مردم و اکثریت می شود و یا صرفا گروه خاصی(نخبگان/دانشمندان پارسا) را دربرمی گیرد؟ تحقیق حاضر بر آن بوده که مفاد این عبارت بر اساس تفسیر راجح ناظر بر اصلی است که گویای اعتبار پیشین به نحو مشروعیت بخش بودن خواست مردم است.

Keywords:

اراده مردم , مشروعیت , مقبولیت , نصب , انتخاب.