تحلیل علم سنجی پژوهش های نمایه شده در پایگاه وب آو ساینس درباره دریاچه ارومیه از سال ۱۹۷۶ تا ۲۰۲۴

هدف مطالعه حاضر تحلیل علم سنجی پژوهش های انجام شده در خصوص دریاچه ارومیه است که درپایگاه استنادی وب آو ساینس نمایه شده اند. روش پژوهش توصیفی و با رویکرد علمی سنجی انجام شد. جامعه آماری پژوهش ۹۲۴ مدرک بازیابی شده در وب آو ساینس بود. به منظور توصیف داده ها، از نرم افزار SPSS، شناسایی الگوی هم تالیفی از نرم افزار ISI.EXE و نرم افزار Text Statistic Analyzer و مصورسازی شبکه هم تالیفی و رخداد واژگان از نرم افزار VOSViewer استفاده شد. بر اساس نتایج آزمون همبستگی اسپیرمن رابطه مثبت و معنی داری (r=۰.۹۵۱, p,۰.۰۰۰) بین سال و تعداد مقالات وجود داشت. همچنین براساس نتایج آزمون اسپیرمن (r=۰.۵۲۶, p,۰.۰۰۰) رابطه منفی و معنی دار بین سال نشر و تعداد استناد وجود داشت. اکثریت مقالات منتشرشده در راستای یک یا چند هدف توسعه پایدار بودند. فقط ۲/۷۸ درصد مقالات، بصورت انفرادی نوشته شده بودند؛ همچنین، مقالات با سه، چهار، پنج و دو نویسنده به ترتیب الگوی هم تالیفی رایج در مطالعات این حوزه بودند. دانشگاه های تهران، تبریز و ارومیه به ترتیب بیشترین مدارک را در این زمینه داشتند. تنها دانشگاه خارجی در بین ۱۰ دانشگاه با بیشترین مدرک، دانشگاه فنی استانبول بود. دانشگاه های تبریز تهران و ارومیه به ترتیب بیشترین استناد را دریافت کردند. از نظر تعداد مدارک و استناد دریافتی، "بختیار فیضی زاده " و توماس بلاشکه" دو پژوهشگر هسته و پیشرو در این حوزه بودند؛ "وحید نورانی" نیز از نظر تعداد مدارک و "کاوه مدنی" از نظر تعداد استناد دریافتی پژوهشگران هسته بعدی بودند. پژوهشگران کشورهای ایالات متحده، آلمان و ترکیه نیز به ترتیب بیشترین مشارکت را در تالیف مقالات این حوزه داشتند. کلید واژه های تغییرات آب و هوایی، سنجش از دور، یادگیری ماشین، خشکسالی و آب زیرزمینی از گرایش های مطالعاتی جدید در این حوزه بودند.

Keywords:

دریاچه ارومیه , الگوی هم تالیفی , شبکه هم تالیفی , رخداد واژگان