بررسی خدمات داوطلبانه در کتابخانه های عمومی خارج از کشور با رویکرد تحلیل محتوای کیفی منابع الکترونیکی

پژوهش حاضر با هدف شناسایی مولفه ها و شاخص های فعالیت داوطلبانه در کتابخانه های عمومی انجام شد. روش پژوهش در مطالعه حاضر تحلیل محتوای کیفی بود و جامعه آماری آن محتوای ۱۷ وبسایت کتابخانه های عمومی منتخب کشورهای جهان بود. یافته ها نشان داد که خدمات داوطلبانه ای که در کتابخانه های عمومی ارائه می شوند؛ عبارت اند از: استقبال و پاسخگویی به سوالات عمومی مراجعه کنندگان، امانت و استرداد کتاب، تهیه کاردستی برای کودکان، همکاری در فضاسازی و تزئین کتابخانه در مناسبت های مختلف، ثبت نام از اعضا و تمدید کارت عضویت، همکاری در اجرای مراسم و مسابقات، قصه گویی برای کودکان، پاسخگویی به سوالات پژوهشگران. معیارهای جذب و ارزیابی خدمات داوطلبانه در کتابخانه های عمومی عبارت اند از: علاقه مندی به کتاب و کتابخوانی؛ داشتن فرصت کافی برای ارائه خدمات داوطلبانه؛ مرتبط بودن مدرک تحصیلی و سوابق شغلی؛ آشنایی نسبی با کتابخانه و منابع آن؛ شیوه های ارائه خدمات داوطلبانه به لحاظ زمانی و مکانی عبارت اند از: ارائه خدمات داوطلبانه در کتابخانه به صورت حضوری، ارائه خدمات داوطلبانه در خارج از کتابخانه به صورت حضوری، ارائه خدمات به صورت مجازی و در زمان های مختلف. مطابق نتایج پژوهش، مولفه ها و شاخص های الگوی ارائه خدمات داوطلبانه در کتابخانه های عمومی عبارت اند از: عوامل فردی و درونی، عوامل سازمانی، مولفه های جامعه شناختی، مولفه های قانونی، سیاست گذاری حکومتی و نهادهای مردم نهاد.

Keywords:

فعالیت های داوطلبانه , کتابخانه های عمومی , داوطلبان , مشارکت داوطلب