بررسی ارزش غذایی برون تنی جیره های کاملا مخلوط سیلوشده بر پایه یونجه تازه خرد شده در دو سطح ماده خشک و پروتئین خام

سابقه و هدف: اطلاعات معدودی در رابطه با اثر جیره های کاملا مخلوط سیلوشده بر پایه یونجه بر روند تغییرات مواد مغذی، تولید گاز و گوارش پذیری آزمایشگاهی وجود دارد. از طرفی، به دلیل روش نادرست ذخیره سازی یونجه در ایران، قسمت عمده ی پروتئین خام آن که در برگ متمرکز است از بین می رود. علاوه بر این، در مواقعی که امکان خشک کردن یونجه وجود ندارد، لازم است تا روش مطلوبی برای ذخیره سازی آن ارائه گردد. همچنین استفاده از خوراک کاملا مخلوط سیلوشده سبب مدیریت بهتر خوراک و حفظ ارزش غذایی آن می شود. هدف پژوهش حاضر بررسی ارزش غذایی و روند تغییرات مواد مغذی جیره های کاملا مخلوط سیلوشده بر پایه یونجه بود.مواد و روش ها: مواد خوراکی هر جیره بر اساس درصد های تعیین شده برای ۱۰۰ کیلوگرم با هم مخلوط شدند. سپس سیلاژسازی درون سیلوهای آزمایشی با گنجایش وزنی ۵/۲ کیلوگرم انجام شد. جیره های آزمایشی شامل: ۱) جیره کاملا مخلوط سیلوشده با ۳۵ درصد ماده خشک و ۵/۱۴ درصد پروتئین خام، ۲) جیره کاملا مخلوط سیلوشده با ۳۵ درصد ماده خشک و ۱۳ درصد پروتئین خام، ۳) جیره کاملا مخلوط سیلوشده با ۴۰ درصد ماده خشک و ۵/۱۴ درصد پروتئین خام و ۴) جیره کاملا مخلوط سیلوشده با ۴۰ درصد ماده خشک و ۱۳ درصد پروتئین خام بودند. جیره ها به صورت جداگانه، کاملا مخلوط و در ۵ سیلوی آزمایشی ذخیره شدند. پس از گذشت ۳۰، ۴۵ و ۶۰ روز درب سیلوها باز و بلافاصله ارزیابی ظاهری-حسی، خصوصیات سیلویی و pH بررسی شد. ماده خشک، ماده آلی، پروتئین خام، چربی خام، الیاف نامحلول در شوینده خنثی و اسیدی، نیتروژن آمونیاکی و اسید لاکتیک اندازه گیری شد. حجم گاز تولیدی جیره ها اندازه گیری و سپس کنتیک تخمیر و تولید گاز، فراسنجه های تولید گاز، بازده تولید گاز، اسیدهای چرب زنجیر کوتاه و گوارش پذیری ماده آلی تعیین گردید.یافته ها: نتایج تحقیق نشان دادند که در روزهای ۰، ۳۰، ۴۵ و ۶۰ سیلاژسازی، ماده خشک جیره ها تحت تاثیر سطح ماده خشک قرار گرفت و بیشترین درصد ماده خشک در جیره های حاوی ۴۰ درصد ماده خشک مشاهد شد (۰۵/۰P<). در روزهای ۰، ۳۰، ۴۵ و ۶۰ پس سیلاژسازی، ماده آلی جیره ها تحت تاثیر اثرات متقابل قرار گرفت و بیشترین آن مربوط به جیره حاوی ۴۰ درصد ماده خشک و ۱۳ درصد پروتئین خام بود، همچنین تحت تاثیر اثرات اصلی قرار گرفت و بیشترین مقدار مربوط به جیره حاوی ۱۳ درصد پروتئین خام و جیره حاوی ۴۰ درصد ماده خشک بود (۰۵/۰P<). در روز ۶۰ سیلو، الیاف نامحلول در شوینده خنثی جیره ها تحت تاثیر اثرات متقابل قرار گرفت و بیشترین مقدار الیاف نامحلول در شوینده خنثی مربوط به جیره حاوی ۴۰ درصد ماده خشک و ۵/۱۴ درصد پروتئین خام بود (۰۵/۰P<). در روز صفر سیلو، الیاف نامحلول در شوینده اسیدی جیره ها تحت تاثیر اثرات متقابل قرار گرفت و بیشترین مقدار الیاف نامحلول در شوینده اسیدی مربوط به جیره حاوی ۴۰ درصد ماده خشک و ۱۳ درصد پروتئین خام بود (۰۵/۰P<). در روزهای صفر و ۶۰ پس از سیلو، بیشترین پتانسیل تولید گاز با جیره حاوی ۴۰ درصد ماده خشک و ۵/۱۴ درصد پروتئین خام مشاهده شد (۰۵/۰P<). نقطه فلیگ سیلاژها در روزهای ۴۵ و ۶۰ سیلاژسازی، تحت تاثیر اثرات اصلی و اثرات متقابل قرار گرفت و بیشترین مقدار مربوط به جیره حاوی ۴۰ درصد ماده خشک و ۵/۱۴ درصد پروتئین خام بود (۰۵/۰P<). نتیجه گیری: نتایج مطالعه نشان داد جیره کاملا مخلوط سیلوشده با ۴۰ درصد ماده خشک و ۵/۱۴ درصد پروتئین خام، مقدار ماده خشک، ماده آلی، نقطه فلیگ و ارزیابی حسی بالاتری نسبت به سایر جیره ها داشت. بنابراین این سیلاژ از نظر کیفیت، وضعیت مناسب-تری نسبت به سایر سیلاژها نشان داد. از این رو می تواند به عنوان روشی مناسب برای ذخیره سازی یونجه با حداقل اتلاف مواد مغذی در جیره دام ها استفاده شود.

Keywords:

تولید گاز , جیره های کاملا مخلوط سیلوشده , سیلاژ , مواد مغذی