بررسی رابطه جبران خسارت و قاعده انصاف در حقوق ایران

اخلاق و انصاف در تعامل با حقوق بعنوان یک نظام هنجاری ناظر به رفتار و روابط اجتماعی ، انسان را در زندگی فردی و اجتماعی در چهارچوب عقل و منطق کنترل میکند.جبران خسارت زیاندیده از مهمترین مباحث در حوزه ی مسئولیت مدنی بوده و روش و کیفیت جبران دارای آثار مهم شخصی و اجتماعی است و بحث از مبانی اخلاقی در روش جبران مقبولیت عام و دیدگاه تحقق عدالت اجتماعی را تقویت میکند. در نظام حقوقی ایران در مواردی که بر شخصی ضرر و زیانی وارد می شود اصل بر جبران کامل خسارت است .با وجود اینکه اصل انصاف یکی از مبانی تاسیس این اصل می باشد اما گاهی اوقات همین اصل انصاف ایجاب می کند که حکم به پرداخت خسارت کمتر و یا بیشتری داده شود.در حقوق ایران،مواد قانونی ناظر به جبران خسارت به ویژه ماده ۳ قانون مسئولیتهای مدنی مصوب ۱۳۳۹،تعیین میزان خسارت وارده را اصولا بر عهده دادگاه گذاشته است که این امر از طریق صدور قرار ارجاع به کارشناسی و ملاحظه اوضاع و احوال حاکم بر قضیه و تعیین میزان تقصیر زیان زننده و زیان دیده صورت می گیرد که همه این موارد تحت تاثیر اصل انصاف صورت می گیرد.در مقاله حاضر به »بررسی رابطه جبران خسارت و قاعده انصاف در حقوق ایران در حقوق ایران« پرداخته شده است . نتایج تحقیق گویای این است که نطباق قاعده انصاف با مبانی و ارکان و آثار مسئولیت مدنی و جبران خسارت به این ترتیب است که با وصف اطلاع و اشراف فاعل زیان و زیاندیده بر میزان خسارت وارده و روش جبران متناسب ، می توان از یک سو تمام خسارات وارده به زیاندیده جبران نمود از سوی دیگر با توجه به وضعیت فاعل زیان و امکانات فاعل زیان، از عسر و حرج مسئول جبران نیز جلوگیری کرد.

Keywords:

جبران خسارت , مسئولیت مدنی , انصاف , اخلاق , ضرر و زیان